Imponim për ta braktisur Luginën

NdonA�se nuk ka statistika tA� sakta se sa shqiptarA� janA� shpA�rngulur nga Lugina e PreshevA�s, gjendja atje nuk A�shtA� e mirA�. Kjo pA�r shkak tA� represionit tA� politikA�s serbe e cila pA�rgjatA� viteve bA�ri qA� tA� shpA�rngulA�n mA� shumA� se gjysma e popullsisA�.

Madje, Ministria e PunA�ve tA� Brendshme e SerbisA� ka vendosur njA� akt intern pA�r shqiptarA�t pA�r ta��ua pamundA�suar vazhdimin e dokumentacionit personal dhe praktikisht, mohim i tA� drejtA�s pA�r tA� pasur vendbanim, gjA� qA� pamundA�son kthimin e tA� shpA�rngulurve.

Ish-kryetarja e LuginA�s sA� PreshevA�s, tani anA�tare e PartisA� pA�r Veprim Demokratik (PVD) Ardita Sinani nA� njA� pA�rgjigje pA�r Indeksonline ka thA�nA� se procesit tA� shpA�rnguljes i ka kontribuar nA� veA�anti qasja shtetA�rore ndA�r vite ndaj pakicA�s kombA�tare shqiptare, qasje e cila ka sjellA� nA� degradimin ekonomik tA� kA�saj treve.

a�?Komuna e PreshevA�s fatkeqA�sisht nuk ka ndonjA� organ i cili merret me statistika, sidomos sa i pA�rket numrit tA� shpA�rngulurve nga Lugina e PreshevA�s. MirA�po, si pasqyrA� mA� e saktA� apo si pikA� reference gjithherA� merret numri i paraleleve dhe i nxA�nA�sve nA� shkollat fillore dhe tA� mesme tA� LuginA�s sA� PreshevA�s. Nga viti nA� vit numri i nxA�nA�sve dhe i paraleleve nA� kA�to shkolla tA� LuginA�s tA� PreshevA�s shA�non rA�nie, qA� A�shtA� tregues i pamohueshA�m se nA� vazhdimA�si kemi shpA�rngulje tA� banorA�ve ShqiptarA� nga Lugina e PreshevA�s. Tragjedia mA� e madhe A�shtA� fakti se kA�ta tA� shpA�rngulur shteti serb ka filluar tash e sa vite t’i shlyej nga evidenca, edhe pse ata vazhdojnA� tA� kenA� pronat dhe patundshmA�ritA� e tyre nA� vendbanimet e veta. Faktikisht kA�ta persona janA� shndA�rruar nA� persona juridikisht tA� padukshA�m, sidomos temA� e ndjeshme A�shtA� A�A�shtja e ShqiptarA�ve tA� larguar nga Lugina e PreshevA�s gjatA� luftA�s nA� KosovA� dhe konflikteve tA� armatosura nA� ZonA�n e SigurisA� TokA�sore nA� LuginA� tA� PreshevA�sa�?, ka thA�nA� ish kryetarja e PreshevA�s.

Ajo ka shtuar se gjendja e papunA�sisA� i ka kontribuar nA� masA� tA� madhe shpA�rnguljes sA� shqiptarA�ve.

a�?Lugina e PreshevA�s A�shtA� pA�rjashtuar nga A�do mundA�si e shfrytA�zimit tA� IPA fondeve tA� Unionit Europian pA�r bashkA�punim ndA�rkufitar dhe ndA�rajonal, sepse ky bashkA�punim vite me radhA� zhvillohet me tA� gjithA� fqinjA�t tjerA� por jo me KosovA�n pA�r shkaqe politike qA� janA� tA� njohura, por as me MaqedoninA�, pA�r tA� vetmen arsye qA� tA� mos pA�rfitojA� komuna e PreshevA�s, e cila A�shtA� e banuar me popullsi absolute shqiptare. NA� kA�to rrethana sot kemi shkallA� rekorde tA� papunA�sisA� qA� A�shtA� rreth 70 %a�?, ka shtuar Ardita.

Sipas saj, shteti serb deri mA� tani nuk ka zhvilluar asnjA� projekt qA� do t’i paraprinte krijimit tA� kushteve pA�r kthimin e ShqiptarA�ve tA� dA�buar dhe tA� shpA�rngulur nga trojet e veta, gjA� pA�r tA� cilA�n kishte marrA� obligim me marrA�veshjet e nA�nshkruara pas pA�rfundimit tA� konfliktit tA� armatosur nA� LuginA� tA� PreshevA�s, dhe ku ndA�rmjetA�s kanA� qenA� edhe faktori ndA�rkombA�tarA�.

NA� anA�n tjetA�r, analisti politik, Fatmir Arifi pA�r Indeksonline ka thA�nA� se shteti serb nA� LuginA� po aplikon projekte shtetA�rore diskriminuese kundrejt qytetarA�ve autoktonA� shqiptar.

a�?Se pari, fA�mijA�ve shqiptarA� nA� shkollat e LuginA�s sA� PreshevA�s, u A�shtA� mohuar pA�rdorimi i librave shqip, sidomos tA� atyre tA� shkencave shoqA�rore si p.sh. Historia, Gjeografia etj. PA�r mA� tepA�r aty nuk lejohet as pA�rdorimi i Abetares. SA� dyti, Lugina e PreshevA�s, pA�r fat tA� keq njihet si poligon i forcave tA� kombinuara serbe. Pothuajse A�do fshat ka nga njA� bazA� mobile tA� kA�tyre forcave qA� mbajnA� nA�n presion tA� egA�r qytetarA�t shqiptarA�. NjA�sitet lA�vizA�se tA� XhandarmerisA� Serbe nA�pA�r kA�to vendbanime shqiptare ushtrojnA� presion psikologjik dhe pA�rhapin panik te qytetarA�t shqiptarA�. SA� treti, vetA�m gjatA� 15 viteve tA� fundit, nga represioni i politikA�s shtetA�rore serbe, A�shtA� shpA�rngulur gjysma e popullsisA� shqiptare nga Lugina e PreshevA�sa�?, ka thA�nA� Arifi pA�r Indeksonline.

Ai ka shtuar se MPB-ja e SerbisA� nuk po u lejon vazhdimin e dokumentacionit, A�ka iu mohon tA� drejtA�n atyre pA�r tA� pasur vendbanim.

a�?Ekspozimi i shqiptarA�ve ndaj kA�saj politike diskriminuese ka bA�rA� qA� shumA� qytetarA�ve shqiptarA�ve, praktikisht ta��u fshihen vendbanimet dhe si pasojA� tA� fshihen edhe nga regjistrat manualA�. A�A�shtja shqiptare e LuginA�s sA� PreshevA�s do tA� marrA� kahe tA� duhur pA�r zgjidhje vetA�m nA� qoftA� se dy shtete tona ShqipA�ria dhe Kosova zbatojnA� me SerbinA� parimin e reciprocitetit dhe respektit tA� ndA�rsjellA� pA�r pakicat nA� shtetet gjegjA�sea�?, ka pA�rfunduar Arifi.

Ish kryetarja e PreshevA�s, Ardita Sinani ka theksuar se pozita aktuale e ShqiptarA�ve nA� LuginA� tA� PreshevA�s A�shtA� nA�n nivelin e pozitA�s qA� ata e kishin nA� vitet e 70’ta tA� shekullit tA� kaluar./Indeksonline/