Kosova me rritje ekonomike tA� paqA�ndrueshme

PavarA�sisht se Kosova nA� raportin e fundit tA� BankA�s BotA�rore ka njA� parashikim pozitiv tA� rritjes ekonomike, ekspertA�t e A�A�shtjeve ekonomike dhe pA�rfaqA�sues tA� bizneseve thonA� se kjo rritje A�shtA� e pamjaftueshme dhe e paqA�ndrueshme.

Banka BotA�rore nA� raportin e saj tA� fundit pA�r ekonominA� nA� Ballkanin PerA�ndimor, tA� publikuar njA� ditA� mA� parA�, ka vA�nA� nA� pah se Kosova ka shA�nuar rritje ekonomike prej 4.4 pA�r qind nA� vitin 2017, kurse ndA�rmjet viteve 2018-2020 rritja ekonomike parashihet tA� arrijA� nA� 4.8 pA�r qind.

Por, qA� kjo rritje ekonomike, sipas drejtorit ekzekutiv tA� OdA�s Ekonomike Amerikane nA� KosovA� Arian Zeka, nuk ofron qA�ndrueshmA�ri nA� aspektin e zhvillimit afatgjatA� tA� KosovA�s.

a�?Kjo rritje ekonomike nuk A�shtA� e mjaftueshme pA�r tA� pA�rmirA�suar mirA�qenien sociale dhe pA�r tA� ofruar njA� qA�ndrueshmA�ri nA� aspektin e zhvillimit afatgjatA� tA� KosovA�s. Ne si OdA� Ekonomike Amerikane e KosovA�s, por edhe nga ekspert tjerA� nga mekanizmat ndA�rkombA�tarA� financiarA� A�shtA� thA�nA� se realisht KosovA�s i duhet njA� rritje ekonomike qA� kalon normA�n e 7 – 8 pA�r qind tA� rritjes ekonomikea�?, thotA� Zeka pA�r Radion Evropa e LirA�.

NdA�rkohA�, profesori i ekonomisA� Muhamet Sadiku thotA� pA�r Radion Evropa e LirA� se Kosova pA�rgjatA� viteve ka pasur njA� rritje ekonomike e cila ka qenA� e pamjaftueshme pA�r tA� zbutur problemet ekonomike dhe sociale, siA� janA� papunA�sia dhe varfA�ria.

a�?SA� pari, kA�to norma 4 pA�r qind me nivel tA� bruto produktit, prej rreth 6 milionA� euro dhe bruto produktit pA�r kokA� banori rreth 3 mijA� euro, tregojnA� se Kosova ende gjendet nA� njA� zonA� tA� rritjes ekonomike tA� pamjaftueshme, sepse kA�to norma me kA�tA� nivel tA� bruto produktit pA�r kokA� banori, tregojnA� se Kosova mbetet nA� nivelin mA� tA� pazhvilluar nA� EvropA�a�?, thotA� profesor Sadiku.

Sipas tA� dhA�nave tA� AgjencisA� sA� Statistikave tA� KosovA�s, shkalla e papunA�sisA� A�shtA� 30.6 pA�r qind, kurse papunA�sia mA� e theksuar A�shtA� te grup moshat 15-24 vjeA� nA� 55.9 pA�r qind.

Derisa, rreth 17.6 pA�r qind tA� popullatA�s nA� KosovA� jeton nA� varfA�ri tA� plotA� me vetA�m 1.82 euro nA� ditA� pA�r njA� person tA� rritur, ndA�rsa 5.2 pA�r qind e popullatA�s jeton nA� varfA�ri ekstreme me 1.30 euro nA� ditA�.

Rritja ekonomike nA� KosovA� e cila kryesisht sipas profesor Sadikut A�shtA� e varur nga konsumi, nga investimet publike, nga shpenzimet qeveritare, nuk mund tA� jetA� e qA�ndrueshme.

PA�r tA� realizuar rritje ekonomike tA� qA�ndrueshme, thotA� Sadiku, boshti i rritjes ekonomike duhet tA� jetA� nA� sektorin privat.

a�?PA�r tA� hyrA� nA� norma tA� qA�ndrueshme tA� rritjes ekonomike, kontribuuesi kryesor duhet tA� jetA� sektori privat, investimet private dhe rritja e eksportit. Kjo mund tA� ndikojA� nA� rritjen e bruto produktit pA�r kokA� banori. Rritja ekonomike dyfishohet nA� afat tA� gjatA� me njA� qeverisje efektive dhe me rritje tA� pA�rhershme tA� sektorit privat, krijimin e kompanive tA� reja dhe investimet e jashtmea�?, thotA� Sadiku.

Edhe pse investimet e huaja vazhdimisht vlerA�sohen si mjete tA� domosdoshme pA�r zhvillimin ekonomik, kA�to investime kanA� shA�nuar rA�nie pA�rgjatA� viteve nA� KosovA�.

Derisa nA� vitin 2008, investimet e huaja ishin 355 milionA� euro, nA� vitin 2017 investimet e huaja nuk ishin mA� shumA� se 280 milionA� euro.

Arian Zeka thotA� se pa pasur rritje tA� investimeve direkte ndA�rkombA�tare nuk mund tA� flitet pA�r njA� rritje tA� pA�rqindjes ekonomike nA� KosovA�.

a�?Zhvillimet politike sikur po e lA�nA� nA� hije nevojA�n pA�r promovim tA� vendit para investitorA�ve tA� huaj. Kosova gA�zon njA� reputacion jo tA� mirA� pA�rpara investitorA�ve tA� huaj edhe gjitha zhvillimet politike, sidomos kA�to tA� ditA�ve tA� fundit, disa prej tA� cilave sugjerojnA� edhe pA�r njA� mungesA� tA� stabilitetit nA� qeverisje nuk ndihmojnA� nA� promovimin e imazhit te vendit dhe para investitorA�ve tA� huaj. A�shtA� nevojA� urgjente qA� vendi tA� dA�shmojA� qA� ka stabilitet nA� qeverisje, pA�rndryshe nuk do tA� arrijmA� sukses tA� konsiderueshA�m nA� tA�rheqjen e investitorA�vea�?, thotA� Zeka.