A e mbështesin rusët luftën e Putinit?

Nëse do të ishit një nënë ruse, do të preferonit më shumë që djali juaj të jepte jetën duke luftuar heroikisht për nazistët ukrainas apo të thonin se vdiq duke vrarë civilë të pafajshëm?

E para, me shumë mundësi. Nuk është e lehtë të pranosh, për veten ose për të tjerët se jeton në një vend që ka vrarë dhjetëra mijëra ukrainas, ose që ka sakrifikuar jetën e njerëzve të vet.

Megjithatë, një gjë është të mbyllësh një sy ndaj së vërtetës dhe diçka jetër të besoh çfarë të thonë.

Perëndimi është i fiksuar në idenë se “lufta e Putinit” nuk është e Rusisë dhe se populli rus e mbështet atë vetëm sepse është i ndikuar totalisht nga një regjim totalitar.

Sipas sondazheve, 75% e rusëve e miratojnë luftën, një shifër që ka qenë relativisht e qëndrueshme që nga marsi 2022, pavarësisht një lëkundjeje të lehtë kur ndodhi mobilizimi në shtator, raporton abcnews.al.

Në mënyrë të ngjashme, vlerësimi aktual ndaj Putinit mbetet në 80%, rreth 15-20% më i lartë se sa ishte përpara pushtimit. Natyrisht, sondazhet e kryera në një vend autoritar duhet të trajtohen me kujdes: një studim i qershorit 2022 nga shkencëtarët politikë Philipp Chapkovski dhe Max Schuab vlerësoi se midis 10-15% e të anketuarve rusë mund të kenë gënjyer anketuesit për mbështetjen e luftës.

Që nga pushtimi i Krimesë nga Rusia në vitin 2014, rusët e kanë ndihmuar Putinin të thurë një narrativë rreth pushtimit. Në ato ditë të hershme, njerëzit mund të hynin lehtësisht në mediat perëndimore të opozitës dhe në gjuhën ruse, por shumica preferonin të dëgjonin dhe të transmetonin,  histori të rreme të gjata të nazistëve ukrainas nën magjinë e perëndimorëve të këqij.

Megjithatë, pas gjashtë muajsh, audienca u lodh nga propaganda e luftës me pothujase 10 orë transmetim. Si përgjigje, kanalet zëvendësuan disa nga emisionet e propagandës politike me telenovela, programe sportive dhe të stilit të jetesës, raporton abcnews.al.

Rusët nuk varen nga televizioni shtetëror për të gjitha lajmet e tyre. Njerëzit ende mund të lexojnë dhe shikojnë pothuajse të gjitha burimet alternative duke përdorur një VPN, të cilin një në katër rusë e përdor.

Përdorimi i Telegramit është trefishuar që nga fillimi i luftës, por, nga 10 kanalet kryesore politike, nëntë janë fuqimisht pro luftës. Është e qartë se këto janë histori që rusët po kërkojnë dhe zgjedhin t’i besojnë.

Si specialist i propagandës ruse, unë kam analizuar dhjetëra mijëra postime në Telegram pro luftës dhe artikuj në media, duke identifikuar tre grupe kryesore narrative ose tema, të gjitha të mbështetura nga besimi se ukrainasit janë në fakt rusë dhe se Ukraina nuk është një vend real.

Grupi i parë i ka rrënjët në mitologjinë e Luftës së Dytë Botërore, duke argumentuar se rusët nuk po luftojnë kundër Ukrainës, por kundër nazizmit, i cili është rishfaqur në Ukrainë, siç dëshmohet nga “gjenocidi i dyshuar i Kievit ndaj rusishtfolësve”.

E dyta i konsideron rusët si “ëngjëj” që po çlirojnë ukrainasit. Në këtë, Rusia duket se po kërkon justifikime perëndimore për luftërat e tyre në Lindjen e Mesme: ekziston i njëjti mohim i vetëkënaqur i pretendimit për t’u sjellë njerëzve liri dhe të drejta duke i bombarduar ata.

Kategoria e tretë e portretizon Rusinë si të pafuqishme, duke luftuar kundër gjasave për t’u mbrojtur nga një makineri ushtarake rusofobike perëndimore dhe mercenarët keqdashës nga NATO, raporton abcnews.al.

I kombinuar me ndikimin e sanksioneve, ky argument madje u ka bërë thirrje disa prej rusëve më të arsimuar, të cilët tani ndihen të viktimizuar nga qeveria e tyre, si dhe nga Perëndimi, dhe janë të pakënaqur me mbështetjen e këtij të fundit për Ukrainën. Për shumë në rajonet më të varfra, veçanërisht ato në kufi me Ukrainën, ndihma ushtarake e NATO-s thjesht konfirmon dyshimin e tyre se Perëndimi është gati të shkatërrojë Rusinë, ashtu siç u përpoq të bënte nën  sundimin e Hitlerit dhe para Napoleonit.

Siç tha shkrimtari i njohur me origjinë ukrainase, Nikolai Gogol: “Në Rusi, ka një injorancë të madhe për Rusinë. Të gjithë jetojnë me revista dhe gazeta të huaja dhe jo në tokën e tyre.”

Në bisedat e mia me rusët e klasës së mesme kundër luftës perëndimore, ata këmbëngulën se nuk njihnin askënd që e mbështeste luftës dhe folën në përçmim të atyre që e bënë.

“Ata ia shitën shpirtin djallit, si në vitin 1933”, tha njëri. Një tjetër tha: “Lufta po zvarritet në llumin e njerëzimit, shpesh njerëz nga rajonet më të varfra, me shumë pak arsim, që do të thotë se ata janë më të prirur ndaj propagandës.”

Një snobizëm i tillë fsheh pamjen e plotë. Besimi i popullit në Perëndim dhe në mesin e elitës kundër luftës së Rusisë, se rusët kanë humbur arsyen duke mbështetur një luftë që ata e urrejnë është një formë tjetër propagande: një që refuzon të pranojë se njerëzit inteligjentë mund të vijnë në një perspektivë tjetër, raporton abcnews.al.

Sigurisht, ka organizata qeveritare ruse që punojnë për të ndikuar në opinionin popullor, por ato nuk mund t’i mashtrojnë njerëzit që të besojnë çfarëdo që duan. Por propaganda funksionon mbi njerëz të ndryshëm në mënyra të ndryshme. Ata që janë të prekur ose thjesht skeptikë ndaj një propagande të tillë të ngarkuar me patos, do të ndihen gjithnjë e më të prirur drejt apatisë.

Kremlini po ofron një realitet tjetër: një version më të bukur, në të cilin rusët janë viktima, jo zuzar, dhe djemtë dhe burrat e tyre janë luftëtarë, jo kriminelë lufte. Nuk është çudi që rusët do të zgjedhin gënjeshtra dhe mite për të ngushëlluar veten dhe është e rëndësishme të kuptojmë pse.

Por ne mund të njohim situatën thellësisht të padrejtë dhe të pakëndshme me të cilën po përballen rusët e zakonshëm pa pretenduar se një pjesë e madhe e shoqërisë ruse kundërshton luftën barbare të Putinit kundër Ukrainës.