Situata e sigurisë në Kosovë, analiza e njohësit të drejtësisë

Shqetësimi i shumë qytetarëve  për incidentet e dhunshme si ai i këtyre ditëve  në Kosovë është i natyrshëm dhe propozimet që po i japin nëpër rrjete sociale tregojnë për një qasje proaktive për zgjidhjen e problemit të dhunës dhe ruajtjen e rendit dhe qetësisë publike.

Po ashtu, më e rëndësishme që qytetarët të ndihen të sigurt nuk është se kush e ka fajin në këto momente, por identifikimi i kryesve dhe ndjekja e duhur e tyre që është vendimtare për parandalimin e incidenteve të ardhshme.

Në cilësi të një qytetari të brengosur, babai të dy vajzave, Profesor dhe autor i librave nga fusha Kriminalistike, ish gjyqtar dhe tani avokat, po i jap vehtes pak të drejtë ti jap disa propozime nga aspekti parandalues i dhunës dhe përmirësimit të sigurisë :

1. *Patrullimi i shpeshtë në këmbë i policisë*:

Kjo mund të ndihmojë në reduktimin e incidenteve të dhunshme pasi prania e policisë mund të dekurajojë sjelljet e dhunshme.

2. *Prania e hetuesve të mbuluar*: Psh.të mbuluar 24/7 si kamarierë, shankist, biznisman, etj, në vendet ku mund të ketë dhunë, shitje të narkotikëve etj!

Megjithëse kjo është një ide interesante, zbatimi mund të jetë i vështirë duke pasur parasysh burimet e kërkuara, privatësinë dhe të drejtat e qytetarëve.

3. *Bashkëpunimi i qytetarëve me policinë*:

Kjo është thelbësore. Qytetarët mund të jenë sytë dhe veshët e policisë. Sikur kjo të funksiononte personat në arrati nuk do të mund të shetiteshin lirshëm! Programet si “Policia e komunitetit” mund të inkurajojnë qytetarët që të jenë më aktivë në parandalimin e krimit.

4. *Njohja e qytetarëve me policin e tyre të lagjës*: Kjo ndihmon në ndërtimin e besimit mes qytetarëve dhe policisë dhe raportim më të lehtë të problemeve, lëvizjeve të dyshimta dhe incidenteve në lagjet e tyre!

5. *Publikimi i fotografive të aratisurve në media*: 

Shumë e  dobishme si metodë, por duhet pasur kujdes që të mos cenohen të drejtat e individëve dhe të shmanget një “gjueti shtrigash” ose stigmatizimi i të pafajshmëve.

Duke vazhduar me shqyrtimin e parandalimit të dhunës dhe përmirësimit të sigurisë:

6. *Trajnimi dhe edukimi i policisë*:

Zyrtarët e policisë kanë nevojë për trajnime të vazhdueshme për praktikat më të mira, ndërveprimin me qytetarët, reagim të shpejtë, depërshkallëzimin e situatave dhe të drejtat e qytetarëve. Trajnimi duhet të përfshijë një kuptim të dallimeve kulturore dhe sociale brenda komunitetit.

7. *Rinia dhe Arsimi*:

Programet në shkolla që u mësojnë të rinjve rëndësinë e sjelljes jo të dhunshme, komunikimit dhe se zgjidhjet  e konflikteve mund të reduktojnë tendencat e dhunshme.

8. *Bashkëpunimi me shoqërinë civile dhe organizatat joqeveritare*:

Partneriteti me sektorin civil mund të sjellë perspektiva, burime dhe ekspertiza të reja në luftën kundër dhunës.

9. *Inovacionet teknologjike*:

Përdorimi i teknologjive moderne, si kamerat e vëzhgimit në vende publike, aplikacionet për raportimet e qytetarëve apo mjetet analitike për të parashikuar pikat e mundshme të dhunës, mund të ndihmojnë policinë të jetë më efektive.

10. *Transparenca dhe llogaridhënia*:

Policia duhet të publikojë rregullisht raporte për aktivitetet, sukseset, sfidat dhe planet e saj. Transparenca mund të ndihmojë në ndërtimin e besimit me qytetarët.

11. *Shëndeti Mendor dhe Shërbimet Komunitare*:

Shumë incidente dhune rrjedhin nga problemet e shëndetit mendor ose tensionet sociale. Sigurimi i burimeve dhe mbështetjes për njerëzit me probleme të shëndetit mendor mund të zvogëlojë rrezikun e incidenteve të dhunshme.

12. *Qasja e komunitetit*:

Aktivizimi dhe përfshirja e komunitetit në planifikimin dhe zbatimin e masave të sigurisë mund të sigurojë që masat të përshtaten më mirë me nevojat dhe sfidat specifike të një komuniteti të caktuar.

Arritja afatgjatë e sigurisë dhe parandalimi i dhunës kërkon të menduarit holistik që integron qasje, burime dhe aktorë të ndryshëm. Çdo masë duhet të vlerësohet me kujdes në kontekstin e komunitetit specifik dhe nevojave të tij.

Është e rëndësishme të theksohet se çdo masë që miratohet duhet të ketë parasysh të drejtat dhe privatësinë e qytetarëve, si dhe të ketë protokolle të qarta për të shmangur abuzimet. Gjithashtu, për parandalimin e suksesshëm të dhunës, bashkëpunimi ndërmjet policisë, qytetarëve, autoriteteve lokale dhe institucioneve të tjera relevante është vendimtar.