Arkeologët zbuluan aksidentalisht armën më të vjetër të gjetur ndonjëherë në Amerikë
Arkeologët që gërmuan një strukturë spanjolle prej guri dhe qerpiçi në Arizona zbuluan një armë 480-vjeçare, e cila konsiderohet arma e zjarrit më e vjetër e gjetur ndonjëherë brenda Shteteve të Bashkuara kontinentale dhe ekspertët besojnë se ishte e lidhur me ekspeditën e spanjollit Vázquez de Coronado.
Në kërkimin e tij për të gjetur Shtatë Qytetet Mitike të Arit në jugperëndimin amerikan, eksploruesi spanjoll la pas disa materiale pas një ndalese që, ndonëse ndoshta një mendim i mëvonshëm për të, përfshinte atë që tani është një pjesë e rëndësishme e historisë arkeologjike dhe të armëve në SHBA.
Një ekip studiuesish zbuluan një top prej bronzi ose “top muri”, në Arizona dhe, duke përdorur datimin me radio-karbon ndër teknika të tjera datimi, e lidhën pajisjen 480-vjeçare me ekspeditën e Coronados.
Në një studim të botuar në Revistën Ndërkombëtare të Arkeologjisë Historike, një ekip studiuesish zbuluan për herë të parë zbulimin e vitit 2020 nga dyshemeja e një strukture spanjolle prej guri dhe qerpiçi në ish-vendbanimin San Geronimo III në atë që tani është Nogales – Arizona.
Datimi me radio-karbon e vendos armën në të njëjtën periudhë kohore të ekspeditës së Coronados (1539-1542), të udhëhequr nga eksploruesi spanjoll me shpresën për të gjetur qytetet e arta të Cibolës, të cilat mendohej se ekzistonin diku në jugperëndim të Amerikës.
“Kjo armë muri është arma e parë që njihet si e lidhur me ekspeditën e Coronados dhe është arma më e vjetër e zjarrit e gjetur ndonjëherë brenda SHBA-së kontinentale”, shkruan autorët e studimit.
Me gjatësi 106 centimetra dhe peshë mbi 18 kilogramë, studiuesit thonë se do të duheshin dy persona për ta përdorur, por pasi nuk u gjetën plumba pranë armës, por vetëm shpata dhe kama të thyera, grepa peshkimi, qeramikë dhe sende të tjera, dhe mungesa e mbetjeve në tytë tregonte se nuk ishte qëlluar kurrë.
“Isha në shok. Ishte thjesht një ndjesi e çuditshme që rrallë e kam. Një artefakt si ky mund t’i lidhë njerëzit me të kaluarën, me historinë dhe me të vërtetë ngjall imagjinatën e tyre”, tha Deni Seymour, arkeologe dhe autore kryesore për Washington Post.
Një top muri e mori emrin e tij pasi përdorej shpesh në murin e një ndërtese ose në kangjellat e një anijeje dhe kishte tytat e lëmuara.
Studimi sugjeron se topi i gjetur mund të jetë ndërtuar në fillim të viteve 1500 dhe solli ekspeditën pasi u prodhua në Meksikë ose Karaibe.
Ekspedita e udhëhequr nga Coronado ishte një përpjekje spanjolle që filloi në Meksikë dhe eksploroi jugperëndimin amerikan me qëllim gjetjen e Shtatë Qyteteve të Cibolës, të cilat u provuan të ishin vetëm një mit.
Seymour tha se që nga zbulimi fillestar në vitin 2020, ajo ka zbuluar një top të dytë, të ngjashëm.
“Topi është mjaft i mrekullueshëm, por çdo objekt që gjejmë dhe konteksti i tij ka potencialin të përcjellë një pjesë vërtet interesante të historisë. Dhe kjo është ajo që është argëtuese në lidhje me të. Kjo është ajo që është interesante dhe kjo është ajo që më mban në lëvizje,” tha Seymor.
