Ngërçi institucional, a po rrëshqet Kosova drejt një krize ekonomike?
Moskonstituimi i institucioneve shtetërore po vazhdon të ketë ndikim negativ në ekonominë e vendit, duke krijuar pasiguri te bizneset vendore dhe investitorët e huaj. Bizneset vendore dhe investitorët e huaj po përballen me një klimë të pasigurt, e cila po i detyron të ngadalësojnë aktivitetet dhe planet e tyre për zhvillim e investim.
Ekspertë të ekonomisë dhe afaristë vlerësojnë se mungesa e stabilitetit politik dhe qeverisës po pengon zhvillimin e qëndrueshëm ekonomik dhe sic thonë ata po krijon pasiguri të vazhdueshme në tregun vendor.
Profesori universitar Sejdi Rexhepi, thotë për KosovaPress theksoi se “situata aktuale po e lë shtetin dhe ekonominë në një gjendje të paorganizuar”. Sipas profesorit Rexhepi, përveç bizneseve vendore, kjo po ndikon në mënyrë të drejtpërdrejtë edhe tek bizneset ndërkombëtare të cilat edhe nëse kanë pasur për qëllim të investojnë në këtë periudhë, sipas tij nuk kanë investuar dhe e kanë shtyrë për një periudhë tjetër kohore kur situata të jetë stabile.
Gjithashtu eksperti financiar Emanuel Bajra thekson se përveç varësisë që është krijuar nga bizneset ndaj ndihmave dhe subvencioneve shtetërore, ngërçi politik po sjellë pasoja serioze në modelimin e ekonomisë së vendit.
Përveç kësaj, Bajra thotë për KosovaPress se është e nevojshme të gjendet një zgjidhje politike për të dalë nga kjo krizë për hirë të ekonomisë, konsumatorit dhe gjithashtu sic potencon ai për rreziqet që po vijnë nga jashtë Kosovës.
Edhe sektori privat po përballet me sfida të mëdha si pasojë e vakumit institucional. Pronari i kompanisë “ELKOS”, Ramiz Kelmendi, thotë se dëmet për ekonominë dhe bizneset janë të mëdha dhe të pambarueshme.
Përderisa situata politike vazhdon të mbetet e pasigurt, thirrjet nga ekspertët dhe bizneset për stabilitet institucional janë gjithnjë e më të zëshme, në mënyrë që të shmangen pasojat afatgjate për ekonominë e vendit.
Përveç kësaj, mungesa e formimit të institucioneve të reja, rrezikon që vendi të mbetet edhe pa buxhet për vitin e ardhshëm.
Zgjdhjet dhe bllokada në Kuvend
Kosova ka mbajtur zgjedhjet parlamentare më 9 shkurt, por ende nuk është bërë formimi i institucioneve të reja.
Seanca konstituive e Kuvendit të Kosovës u mbyll më 30 gusht nga kryeparlamentari Dimal Basha, ani pse deputetët nuk arritën të zgjedhin nënkryetarin nga komuniteti serb, krahas zgjedhjes së kryetarit dhe katër nënkryetarëve të tjerë të legjislativit.
Më 30 shtator, Gjykata Kushtetuese e Kosovës njoftoi se seanca konstituive e Kuvendit të Kosovës nuk ka përfunduar.
Kushtetuesja vendosi që Seanca Konstituive e Kuvendit, e filluar me 15 prill 2025 nuk ka përfunduar si rezultat i moszgjedhjes së nënkryetarit të Kuvendit nga radhët e deputetëve të komunitetit serb.
Sipas këtij vendimi të Gjykatës, seanca konstituive e Kuvendit duhet të përfundojë brenda afatit të përcaktuar me paragrafin 1 të nenit 66 [Zgjedhja dhe Mandati] të Kushtetutës së Republikës së Kosovës dhe sipas Aktgjykimit të Gjykatës në rastet KO193/25 dhe KO196/25, përkatësisht brenda afatit të mbetur prej 12 ditëve nga hyrja në fuqi e këtij Aktgjykimi.
