Si do të ndikojë ndalimi i Trump-it për abortin dhe masat e tij në shëndetin global

Presidenti i SHBA-së, Donald Trump, ka rivendosur një ndalim të financimit që synon shërbimet ndërkombëtare të abortit, i cili pritet të ketë pasoja të gjera në mbarë botën.

Klinikat shëndetësore dhe organizatat jofitimprurëse në vendet në zhvillim po përgatiten për tronditje ndërsa e ashtuquajtura “Politika e Qytetit të Meksikës” hyn në fuqi, duke kufizuar aksesin në kontracepsion, abort dhe shërbime të tjera të shëndetit seksual, raporton Euronews Health përcjell Gazeta Shneta.

Kjo gjithashtu i vendos qeveritë evropiane në një situatë të vështirë, ndërsa vendosin se cilat programe do të mbështesin dhe cilat do t’i lënë pas dore.

Çfarë është Politika e Qytetit të Meksikës?

Politika e Qytetit të Meksikës – e njohur gjithashtu si “rregulli global i heshtjes” – ndalon SHBA-në të financojë ndonjë organizatë të huaj jofitimprurëse (OJQ) që kryen aborte, ofron këshillim për abortin ose jep informacion mbi abortin, edhe nëse ato përdorin fondet e tyre për këtë qëllim.

Ky rregull u krijua në vitet 1980 dhe presidentët amerikanë e kanë anuluar dhe rivendosur atë në varësi të partisë së tyre politike – Republikanët e zbatojnë, ndërsa Demokratët e shfuqizojnë.

Pavarësisht se kush është në detyrë, një ligj i veçantë amerikan ndalon vendin të financojë drejtpërdrejt aborte jashtë vendit.

Trump e zgjeroi politikën gjatë mandatit të tij të parë. Më parë, ajo zbatohej vetëm për programet e planifikimit familjar, por ai e bëri ndalimin një kusht për grupet që marrin ndihma amerikane për shëndetin global, përfshirë ato që fokusohen në HIV, malarie, ushqyerje, tuberkuloz dhe shëndetin e nënës dhe fëmijëve.

Rregulli zbatohet jo vetëm për organizatat që marrin fonde drejtpërdrejt nga SHBA, por edhe për të gjitha grupet me të cilat ato bashkëpunojnë.

Pse ka rëndësi ky rregull i SHBA-së?

SHBA-ja është financuesi më i madh i shëndetit global në botë, duke ofruar 15.1 miliardë euro në vitin 2022, sipas një organizate gjermane monitoruese.

Kjo shumë tejkalon tre donatorët e ardhshëm më të mëdhenj: Gjermaninë (4.2 miliardë euro), Japoninë (3.1 miliardë euro) dhe Mbretërinë e Bashkuar (2 miliardë euro).

Sa i përket programeve të shëndetit riprodhues dhe planifikimit familjar, SHBA-ja ndau rreth 680.8 milionë euro, më shumë se tre vendet e ardhshme së bashku (Mbretëria e Bashkuar, Holanda dhe Gjermania shpenzuan së bashku 635.3 milionë euro).

Kjo do të thotë se politikat e financimit të SHBA-së luajnë një rol të madh në përcaktimin e agjendës së shëndetit global.

Kush do të ndikohet nga ky ndalim?

Hera e fundit që Trump zbatoi ndalimin, në vitin 2017, vetëm katër nga 733 organizatat kryesore partnere të SHBA-së refuzuan të nënshkruanin politikën, sipas Departamentit të Shtetit të SHBA-së.

Një prej tyre ishte “MSI Reproductive Choices”, me bazë në Mbretërinë e Bashkuar, e cila deklaroi se “kurrë nuk e ka nënshkruar dhe as nuk do ta nënshkruajë” rregullin e heshtjes.

Këtë herë, organizata pret të humbasë 14 milionë dollarë (13.4 milionë euro) financim nga SHBA, duke e detyruar të shkurtojë shërbimet e kontracepsionit në pesë vende afrikane.

“Nuk do të shkojmë atje ku qeveria tashmë po ofron shërbime, kështu që nëse na largoni nga ekuacioni, ndikimi do të jetë vërtet i madh për ato gra,” tha Shaw për Euronews Health.

Ndërkohë, Michael Jennings, profesor i zhvillimit global në Universitetin SOAS të Londrës, tha se organizatat që pranojnë rregullin e heshtjes ka gjasa të jenë “tepër të kujdesshme” dhe të kufizojnë shërbimet e tyre të shëndetit seksual dhe riprodhues nga frika se mund të humbasin financimin amerikan, duke krijuar një “efekt frikësimi”.

Cilat janë pasojat shëndetësore?

Kur Politika e Qytetit të Meksikës është zbatuar, shërbimet e shëndetit seksual dhe riprodhues janë mbyllur në vende si Kenia dhe Uganda.

Ndalimi çon në përdorim më të ulët të kontracepsionit dhe norma më të larta të shtatzënisë dhe abortit, sipas një shqyrtimi të vitit 2024.

“Ajo ka efektin e kundërt nga ajo që synon të arrijë,” tha Jennings për Euronews Health.

Politika ndikon edhe në fusha të tjera të kujdesit shëndetësor. Një studim vlerësoi se midis viteve 2017 dhe 2021 – mandati i parë i Trump-it –  ky rregull shkaktoi 108,000 vdekje shtesë të nënave dhe fëmijëve dhe 360,000 infeksione të reja me HIV në 30 vende.

Frances Longley, drejtuese e Federatës Ndërkombëtare të Gjinekologjisë dhe Obstetrikës (FIGO), tha se shkurtimet e financimit janë kaq të dëmshme sepse klinikat që ofrojnë aborte dhe shërbime të lidhura gjithashtu ofrojnë kontracepsion, analiza për kancerin e qafës së mitrës, trajtim për HIV dhe kujdes para dhe pas lindjes.

Me rregullin e heshtjes në fuqi, mjekët “do të përballen me një rritje tërësisht të parandalueshme të numrit të grave dhe foshnjave, jetët e të cilëve nuk mund t’i shpëtojnë, dhe kufizime ndëshkuese mbi të drejtën e tyre për të folur hapur për këtë,” tha Longley. /Gazeta Shneta/