Bashkimi Evropian dhe SHBA-ja arrijnë marrëveshjen, kush përfiton dhe kush humbet

Që nga mëngjesi i së hënës, zyrtarët e Komisionit Evropian kanë filluar t’u shpjegojnë shteteve anëtare dhe gazetarëve detajet e marrëveshjes së arritur në Skoci të dielën në mbrëmje nga presidentja e Komisionit Evropian Ursula von der Leyen dhe presidenti i SHBA-së Donald Trump.

Zyrtarë të lartë evropianë, të cilët folën me gazetarët në Bruksel në kushte anonimiteti, hodhën poshtë kritikat se BE-ja humbi me këtë marrëveshje.

Edhe pse ata pranuan se do të preferonin një marrëveshje tregtare pa tarifa ose me tarifa më të ulëta, ata e quajtën këtë marrëveshje më të mirën e mundshme në këto rrethana.

BE-ja këmbëngul se nuk është dorëzuar asnjë milimetër në negociatat lidhur me produktet bujqësore dhe standardet e rrepta të sigurisë ushqimore.

Marrëveshja me vlerë më shumë se 640 miliardë euro është në tryezë dhe forca e saj do të ndihet më shumë në industrinë e automobilave, energjinë dhe teknologjitë dixhitale.

Pika kyçe e marrëveshjes është vendosja e një tarife të vetme prej 15 përqind për shumicën e produkteve evropiane që hyjnë në tregun amerikan, përfshirë makinat.

Marrëveshja e re lehtëson ndjeshëm situatën për prodhuesit evropianë të makinave, veçanërisht në Gjermani, Itali dhe Suedi, të cilët tashmë po vuanin nën barrën e tarifave prej 27.5 përqind të vendosura së fundmi.

Për të bindur SHBA-në të dorëzohet, Bashkimi Evropian është zotuar të blejë rreth 640 miliardë euro naftë, gaz, karburant bërthamor dhe gjysmëpërçues amerikanë gjatë tre viteve. 510 miliardë euro shtesë do të investohen në SHBA, duke përfshirë blerjen e pajisjeve ushtarake, duke konfirmuar se marrëveshja nuk është vetëm ekonomike, por edhe strategjike.

Presidenti Donald Trump , i cili udhëhoqi negociatat, u mburr se ishte “marrëveshja më e madhe tregtare e të gjitha kohërave”, megjithëse disa detaje ende nuk janë përcaktuar. Për shembull, tarifat prej 50 përqind për çelikun dhe aluminin mbeten në fuqi, megjithëse ekziston mundësia që ato të zëvendësohen me kuota në fazën tjetër të negociatave.

Për eksportuesit evropianë të makinave, ky kompromis mund të jetë një shpëtim i minutës së fundit, pasi pasojat e tarifave të larta ishin tashmë të dukshme. Volkswagen, për shembull, kushtoi 1.5 miliardë dollarë dhe fitimi operativ i kompanisë ra me 30 përqind./Indeksonline/