Bastet që po shkaktojnë mjerimin, si u fiksuan italianët me bixhozin?

Kur Luciano hyri në një klinikë kundër varësisë në qytetin qendror italian të Pizës, e vetmja gjë që nuk e kishte humbur nga bixhozi ishin rrobat që mbante veshur. Çdo gjë tjetër – shtëpitë, kursimet, dinjiteti i tij – ishte zhdukur.

“Iu përkushtova kazinove, kuajve, gjithçkaje. Në thelb, vizitova të gjitha kazinotë në Evropë; shpenzova të gjitha pasuritë e mia, luajta bixhoz, humba gjithçka në bixhoz në ato vende”, tha për Reuters pensionisti 69-vjeçar.

Historia e Lucianos ilustron disa nga realitetet më të errëta pas shfaqjes së Italisë si tregu më i madh i bixhozit në Evropë, me përhapjen e basteve online dhe në telefonë që e bëjnë gjithnjë e më të lehtë vendosjen e basteve.

Rritja e industrisë së lojërave të fatit në Itali ka tejkaluar Britaninë, Gjermaninë dhe Francën, me të ardhurat bruto nga lojërat e fatit që arritën në 21.5 miliardë euro, në vitin 2024.

Zakonet e lulëzimit të basteve kanë ndihmuar në mbushjen e arkës së shtetit dhe e kanë vënë kryeministren konservatore Giorgia Meloni, në kundërshtim me Kishën Katolike dhe të tjerët që kanë bërë thirrje për rregullore më të rrepta.

“(Lojrat e fatit) shkatërrojnë njerëzit, varfërojnë, në shumë raste shkatërrojnë marrëdhëniet, kështu që është e qartë se një përpjekje e madhe (për ta kontrolluar atë) është e nevojshme nga të gjithë”, tha në qershor kreu i Konferencës së Peshkopëve Italianë, Kardinali Matteo Zuppi.

Ka indikacione se mafia ka dorë në varësinë e Italisë nga lojërat e fatit. Raporti i këtij viti “Libri i Zi i Lojërave të Fatit”, i përpiluar nga sindikata CGIL, tregoi se bastet ishin veçanërisht të përhapura në rajonet jugore më të varfra dhe të mbushura me mafia.

Drejtoria italiane kundër mafias i renditë rregullisht lojërat e fatit dhe bastet online si një sektor të infiltruar nga grupet mafioze, për qëllime pastrimi parash.

Rreth 20.5 milionë italianë, 43% e popullsisë së rritur, luajtën bixhoz të paktën një herë në vitin 2022.

Françesko, 52 vjeç, tha se bixhozi i tij filloi në fëmijëri. Ai kujtoi se si një mësues në shkollën e mesme e qortoi për shkak se luante zare nën tavolinë me një shok klase, për baste prej 100 lirash (5 centësh euro).

Edhe pse tani ndihet “i shëruar”, bixhozi do të jetë gjithmonë një tundim.

“Është si një shqiponjë që rri ulur mbi shpatullën time”, tha ai.

Përfaqësuesit e industrisë thonë se sektori është i përkushtuar për të promovuar bixhozin e përgjegjshëm, dhe agjencia qeveritare që e mbikëqyr atë beson se kufizimet e tepërta nuk funksionojnë, pasi i shtyjnë njerëzit drejt basteve të paligjshme.

“Ne vlerësojmë se ekziston një treg i fshehtë, i paligjshëm që tani vlen mbi 10% të tregut të ligjshëm”, tha muajin e kaluar Mario Lollobrigida, kreu i departamentit të bixhozit të Agjencisë së Doganave dhe Monopoleve.

Giovanni, një veteriner 44-vjeçar që arriti të thyejë varësinë e tij nga bastet në makinat e lojërave të fatit rreth gjashtë muaj më parë, tha se qeveria nuk po bënte mjaftueshëm për të frenuar bixhozin.

“Është sikur shteti italian po i inkurajon qytetarët të luajnë bixhoz. Ka reklama kudo; ka reklama televizive ku thonë: ‘A ju pëlqejnë fitoret e lehta?’ Është sikur duan të krijojnë një problem të cilin më pas nuk dinë si ta trajtojnë.”

Lucianos, iu deshën rreth 10 vjet terapi në grup në SERD të Pizës – një qendër shëndetësore publike që trajton edhe të varurit nga droga dhe alkooli – për të hequr dorë nga një zakon që filloi kur mori një fluturim në një tren që ofronte darkë falas në një kazino.

“Çdo herë i thoja vetes: mirë, tani do të shkoj të luaj në Monte Karlo sepse atëherë do të fitoj paratë që humba dhe do të zgjidh problemet e mia. Nuk i zgjidha kurrë problemet e mia; humba gjithçka, madje humba edhe dinjitetin tim”, tha ai, duke mbajtur lotët.

Psikologia që e trajtoi tha se bixhozi çon në shumë shtëpi të shkatërruara.

“Kemi shumë gra të zemëruara dhe shumë burra fajtorë”, tha për Reuters Dr. Rosanna Cardia.

Shpenzimet e italianëve për lojërat e fatit janë rritur ndjeshëm në 20 vitet e fundit, me rritje vjetore prej më shumë se 15% pas pandemisë COVID, duke arritur në 157.4 miliardë euro në vitin 2024./Reuters/