Çka do të diskutohet në takimin e sotëm të Këshillit të Sigurimit për Kosovën?

Këshilli i Sigurimit i Organizatës së Kombeve të Bashkuara do të mblidhet sot pasdite në Nju Jork, për të shqyrtuar raportin e radhës të Sekretarit të Përgjithshëm të OKB-së, Antonio Guterres rreth punës së UNMIK-ut.

Kosova në këtë takim do të përfaqësohet nga zëvendëskryeministrja dhe ministrja e Punëve të Jashtme dhe Diasporës, Donika Gërvalla.

Në raportin ku janë përmbledhur zhvillimet e fundit, ndër të tjera përmenden moslejimi i mbajtjes së referendumit dhe zgjedhjeve serbe në Kosovë, dialogu Kosovë-Serbi si dhe lufta në Ukrainë.

“Më 15 janar, parlamenti i Kosovës dekretoi se nuk do t’i lejojë më serbët që jetojnë në Kosovë të votojnë në zgjedhjet dhe referendumet serbe brenda Kosovës, duke ndërprerë praktikisht praktikën e kahershme të lejimit të Organizatës për Siguri dhe Bashkëpunim në Evropë (OSBE ) për të mbledhur fletëvotimet e votuesve serbë me të drejtë vote në Kosovë dhe për t’i dërguar ato në qendrat e numërimit në Serbi”.

“Në një takim të 20 janarit të Këshillit të Përhershëm të OSBE-së, Përfaqësuesi i Përhershëm i SHBA-së në OSBE Michael Carpenter përgëzoi Serbinë për organizimin e referendumit si një “hap të rëndësishëm drejt depolitizimit të gjyqësorit të Serbisë në përputhje me standardet evropiane”, i cili, shtoi ai, do të “mbështeste Procesi i anëtarësimit të Serbisë në BE”. Ndërsa Carpenter e pranoi të drejtën e Kosovës për të vendosur kushtet me të cilat mbahen zgjedhjet e shteteve të tjera brenda territorit të saj, ai tha se SHBA-të kishin shpresuar që Prishtina do të vazhdonte të lejonte OSBE-në që të ndihmonte serbët që jetojnë në Kosovë për të votuar në zgjedhjet serbe.

“Në një deklaratë të përbashkët të lëshuar më 23 mars, Franca, Gjermania, Italia, Britania e Madhe dhe SHBA-të njohura kolektivisht si Quint-shprehën “zhgënjim të madh” në Prishtinë për dështimin për të “demonstruar përkushtimin e saj ndaj parimit të mbrojtjes civile dhe të drejtat politike të të gjithë qytetarëve të saj, përfshirë anëtarët e grupeve minoritare”.

Edhe çështja e suspendimit të kryetares së Gjykatës në Mitrovicë, Liljana Stevanoviq si dhe protestat që pasuan këtë vendim janë përmbledhur në raport.

“Në qytetet veriore të Kosovës, Mitrovicë dhe Graçanicë, qindra serbë etnikë protestuan më 25 mars pas suspendimit të kryetares së Gjykatës Themelore të Mitrovicës, Liljana Stevanoviq, për pjesëmarrje në një takim me Vuçiqin në Beograd. Sipas raportimeve të mediave, protestuesit kërkuan që Kurti të anulojë vendimin e 15 janarit. Vendet e Quint lëshuan një deklaratë në të njëjtën ditë duke shprehur “shqetësim për rrezikun e përshkallëzimit ose dhunës”.

Poashtu theksohet se dialogu i ndërmjetësuar nga BE-ja në mes të Kosovës dhe Serbisë ka qenë i bllokuar që nga mesi i vitit 2021.

“Pas një ndërprerjeje prej nëntë muajsh në bisedimet e nivelit të lartë, Vuçiq dhe Kurti u takuan më 15 qershor dhe 19 korrik 2021 nën kujdesin e Përfaqësuesit të Lartë të BE-së për Punë të Jashtme dhe Politikë të Sigurisë, Josep Borrell dhe Përfaqësuesit Special të BE-së për Dialogun Beograd-Prishtinë, Miroslav Lajçak. Pas takimit, të dy liderët treguan se qëndrimet e tyre mbeten shumë të ndryshme”.

Më tej potencohet se marrëdhëniet midis Beogradit dhe Prishtinës kanë mbetur përgjithësisht të qëndrueshme që nga informimi i fundit i Këshillit më 15 tetor 2021, por se lufta në Ukrainë ka ngritur shqetësime rreth tensioneve gjeopolitike në Ballkanin Perëndimor.

“Vendet anëtare të BE-së dhe SHBA-të kanë shprehur gjithashtu shqetësimin se Rusia mund të kërkojë të destabilizojë Kosovën. Në një konferencë për shtyp gjatë Konferencës së Sigurisë në Mynih, të mbajtur nga 18 deri më 20 shkurt, Osmani sugjeroi se Rusia mund të përdorë Serbinë, aleatin e saj të ngushtë, për të destabilizuar Ballkanin Perëndimor”.

“Kosova dhe aleatët e saj perëndimorë kanë ndërmarrë hapa për të minimizuar përshkallëzimin e mundshëm të tensioneve në rajon. Më 28 shkurt, Prishtina ndaloi transmetimin e kanaleve televizive ruse”.

Këshillin e Sigurimit e drejton Mbretëria e Bashkuar.