Daniel Server: Rezoluta 1244 nuk A�shtA� problem

Daniel Server, profesor pA�r menaxhim konfliktesh nA� QendrA�n pA�r marrA�dhA�niet NdA�ratlantike tA� Universitetit John Hopkins nA� Uashington organizoi sA� fundi njA� diskutim pA�r KosovA�n.

DW: Prof. Server, ju sapo organizuat nA� qendrA�n tuaj njA� diskutim lidhur me pyetjen a do tA� hyjA� Kosova nA� Bashkimin Evropian. Si mendoni ju, si mund tA� kryhet kjo kur nA� KosovA� ekzistojnA� ende misione ndA�rkombA�tare? Ne e dimA� qA� EULEX-i do ta��i japA� fund misionit, por UNMIK-u mund tA� bllokojA�.

Daniel Server: UNMIK-u nuk A�shtA� nA� gjendje tA� bllokojA� asgjA�. UNMIK-u ka pak njerA�z aty qA� kryejnA� punA�n e njA� sekretarie.

DW: Por rezoluta 1244 A�shtA� problemi, sepse pa ndryshuar rezolutA�n nuk mund tA� kryhen ndryshimet e dA�shirueshme nA� KosovA�.

Daniel Server: As 1244 nuk A�shtA� problem. Sepse 1244 thotA� qartA� se duhet marrA� vendimi pA�r statusin pA�rfundimtar. SHBA dhe pjesa mA� e madhe e evropianA�ve dhe mA� shumA� se njA�qind shtete tA� tjera kanA� marrA� vendimin pA�r statusin pA�rfundimtar. Sipas mendimit tim, pengesa e vetme A�shtA� mosnjohja e KosovA�s nga pesA� vende anA�tare tA� BE-sA� dhe vetoja e RusisA� nA� KA�shillin e Sigurimit.

DW: Po vetoja e KinA�s?

Daniel Server: Po, nuk e di nA�se Kina do ta pA�rdorte veton e vet, nA�se kA�tA� nuk do e bA�nte Rusia.

DW: A ju kujtohet qA� Kina krijoi po ashtu probleme gjatA� kohA�s sA� bombardimeve mA� 1999?
Daniel Server: Po, por nuk besoj se Kina do tA� krijojA� probleme. Pengesa e vetme A�shtA� Rusia. PesA� vendet e BE-sA� qA� nuk e kanA� njohur KosovA�n nuk pA�rbA�jnA� pengesA� tA� vA�rtetA�, sepse bashkA�punimi i tyre ka qenA� pjesA� e procesit tA� afrimit tA� KosovA�s me BE. Ato nuk bllokojnA�. Nuk A�shtA� pA�r shembull si nA� rastin e GreqisA� qA� ka bllokuar MaqedoninA�. AsnjA� nga pesA� vendet nuk e ka bllokuar KosovA�n nA� BE. Ato tA� gjitha bashkA�punojnA� me PrishtinA�n, kanA� pA�rfaqA�sues tA� lartA� nA� PrishtinA�, pA�r shembull Greqia ka njA� ambasador aty. Dhe ministrja e KosovA�s pA�r integrimin Evropian sapo tha se kA�to pesA� vende nuk do tA� ngadalA�sojnA� procesin e integrimit tA� KosovA�s nA� BE. Pra pengesa e vA�rtetA� A�shtA� Rusia. Dhe A�elA�si pA�r tA� bindur RusinA� A�shtA� Serbia. SerbisA� i A�shtA� thA�nA� nA� mA�nyrA� tA� pA�rsA�ritur, se nuk do pranohet nA� BE nA�se nuk rregullon statusin pA�rfundimtar tA� KosovA�s.

Strategjia e BE-sA� pA�r zgjerimin e publikuar nA� shkurt pA�rmban si klauzolA� se Serbia duhet tA� bjerA� dakord tA� nA�nshkruajA� juridikisht njA� marrA�veshje tA� detyrueshme, qA� rregullon statusin e KosovA�s. BE A�shtA� duke i thA�nA� SerbisA�, mA� mirA� ta zgjidhA�sh tani kA�tA� A�A�shtje se sa vonA�, sepse nA�se nuk e bA�ni kA�tA� atA�herA� ne do ju bllokojmA� rrugA�n pA�r nA� BE. Kjo A�shtA� njA� gjA� pA�r tA� cilA�n VuA�iA� thotA�, se nuk i A�shtA� kA�shtu. Kjo nuk A�shtA� e vA�rtetA�. UnA� kam folur me njerA�z qA� ia kanA� thA�nA� atij kA�tA� gjA�. MeqenA�se ai nuk e pranon, tani po i thuhet publikisht. Probemi ekziston, sepse edhe nA�se Serbia i thotA� RusisA� a�?ne nuk kemi asnjA� kundA�rshtim, ne do e zgjidhim kA�tA� A�A�shtjea�?, unA� nuk jam i sigurt se Rusia do pranojA�. Pra, e pA�rsA�ris pengesa e vA�rtetA� A�shtA� Rusia, jo UNMIK, jo 1244, etj.

DW: RusinA� e njohim pA�r qA�ndrimin qA� mban. Si A�shtA� puna e TurqisA� aktualisht? A�farA� janA� duke kA�rkuar ata nA� KosovA�?

Daniel Server: UnA� gjithnjA� kam pas thA�nA� gjithnjA� se nuk kam takuar asnjA� kosovar qA� tA� ketA� shkuar nA� xhami. Tani takova Muftiun, kA�shtu qA� nuk e them dot mA� kA�tA�. Sigurisht qA� ka ndikim mysliman nA� KosovA�, dhe mes tyre ka njerA�z radikalA�. Por qeveria po merret me ta dhe e ka situatA�n nA�n kontroll. A do kenA� gjithnjA� sukses? Jo, por ata janA� duke u marrA� me kA�tA� punA�. UnA� nuk shoh ndonjA� problem kA�tu. PA�r mua problemet mA� tA� mA�dha janA� korrupsioni, sundimi i ligjit.

DW: EkzistojnA� ndryshime nA� mA�nyrA�n se si e shikon BE-ja KosovA�n dhe se si e shikon SHBA?

Daniel Server: Ata kanA� tA� njA�jtin qA�llim nA� KosovA� dhe kA�tA� e kanA� bA�rA� tA� ditur: AnA�tarA�sinA� nA� NATO dhe nA� BE. Bashkimi Evropian ka ngecur me punA�n e konsensusit pA�r njohjen e KosovA�s. QA� do tA� thotA� se BE ka vA�shtirA�si tA� veprojA� vrik. Bashkimi Evropian nuk A�shtA� njA� qeveri e vetme, kA�shtu qA� ka probleme nA� koordinimin e brendshA�m. BE ka influencA� shumA� tA� madhe nA� KosovA�. Kur BE dhe SHBA ushtrojnA� presion nA� njA� drejtim tA� caktuar atA�herA� gjA�rat ndodhin. Kur fillon BE dhe SHBA tA� kenA� kA�ndvA�shtrime tA� ndryshme, atA�herA� nuk funksionojnA� mirA� gjA�rat. Por, nA� KosovA� ka shumA� rrallA� diferenca midis BE dhe SHBA. Amerika do qA� Kosova tA� pA�rgatitet pA�r ta��u futur nA� BE. Amerika luan njA� rol mA� tA� madh kur bA�het fjalA� pA�r forcat e armatosura tA� KosovA�s, anA�tarA�sinA� nA� NATO. Por kA�tu nuk kemi tA� bA�jmA� me diferenca, por me ndarjen e punA�ve.

DW: A prisni tA� ketA� ndryshime nA� politikA�n amerikane pA�r KosovA�n?

Daniel Server: UnA� nuk pres ndryshime. Por nuk mund tA� jemi kurrA� tA� sigurt.

Daniel Server A�shtA� profesor pA�r menaxhim konfliktesh nA� QendrA�n pA�r MarrA�dhA�niet NdA�ratlantike tA� Universitetit John Hopkins nA� Uashington.