Frika kur data 13 A�shtA� e premte: Historia e njA� a�?mallkimia�?

PA�r supersticiozA�t numri 13 sjell ters, po ashtu edhe dita e premte, por edhe kur bA�hen bashkA� kA�to dyja, si dita e sotme, mundohen tA� shmangin lA�vizjet, tA� shtyjnA� takimet pA�r njA� ditA� tjetA�r.

Sipas vlerA�simeve, mA� shumA� se 60 milionA� persona nA� tA� gjithA� botA�n ndikohen shumA� nga kjo ditA� dhe preferojnA� tA� qA�ndrojnA� nA� shtA�pi.

Data 13 dhe e premtja konsiderohen secila si ters, por kur bashkohen, kombinimi A�shtA� a�?katastrofika�?.

NA�pA�r disa linja aeronautike, prej kohA�sh radha 13 nuk figuron mA�. EkzistojnA� disa teori mbi origjinA�n e kombinimit tA� kA�saj date dhe dite.

Numri 13 A�shtA� numA�r ters qA� thyen numrin e plotA� 12.

DymbA�dhjeta shihet si numA�r i plotA�, si reflektim i 12 muajve tA� vitit, 12 numrave tA� orA�s, 12 perA�ndive tA� Olimpit, 12 fiseve tA� Izraelit, 12 apostujve tA� Jezusit, 12 ndjekA�sve tA� Muhamedit nA� besimin islam shiit, 12 shenjave tA� zodiakut e tA� tjera.

Sa i pA�rket sA� premtes, ajo konsiderohet njA� ditA� ters tA� paktA�n qA� prej shekullit XIV. Gjithashtu e premte ishte edhe dita e kryqA�zimit tA� Jezu Krishtit.

Pse numri 13 konsiderohet kaq i pafat sipas historianA�ve

Studiuesit tregojnA� se tA� paktA�n 10% e popullsisA� amerikane A�shtA� e frikA�suar nga numri 13, dhe aq mA� tepA�r kur data 13 pA�rkon me ditA�n e premte.

NjerA�zit shmangin martesA�n nA� kA�tA� datA�, udhA�timet janA� mA� pakta, madje dhe ditA�t e punA�s. Por A�farA� ka kaq tA� pafat numri 13 dhe si ka filluar ky supersticion numerik?

Miti i hershA�m pA�rreth origjinA�s sA� frikA�s A�shtA� pA�rfshirA� nA� njA� nga dokumentet mA� tA� vjetra ligjore nA� botA�, Kodi i Hamurabit, nA� tA� cilin thuhet se mungon ligji i 13 nga lista e rregullave ligjore.

Por nA� fakt, lA�nia jashtA� e kA�tij ligji nuk ishte gjA� tjetA�r veA� se njA� gabim klerik i bA�rA� nga njA� prej pA�rkthyesve mA� tA� hershA�m tA� dokumentit i cili nuk pA�rfshiu njA� linjA� tA� tekstit.

MatematicienA�t dhe shkencA�tarA�t, ndA�rkohA�, vA�nA� theksin te numri 12, shpesh i konsideruar si numri i pA�rsosmA�risA� nA� botA�n e lashtA�. SumerA�t e lashtA� zhvilluan sistemin numA�ror tA� bazuar nA� pA�rdorimin e 12-s, qA� ende pA�rdorA�t pA�r tA� matur dhe kohA�n e sotme: KalendarA�t me 12 muaj, gjysma e ditA�s me 12 orA� etj.

Frika pA�r numrin 13 duket edhe nA� disa teori popullore, tA� cilat kanA� tA� bA�jnA� tA� dyja me tA� ftuarin e 13-tA� nA� ngjarje nA� antikitet.

Gjithashtu duket sikur frika e pashpjegueshme qA� rrethon numrin 13 A�shtA� njA� konstrukt kryesisht perA�ndimor.

Disa kultura, duke pA�rfshirA� egjiptianA�t e lashtA�, e konsiderojnA� si numA�r me fat, ndA�rsa disa kultura tA� tjera shmangin numra tA� tjera si pA�r shembull nA� Azi, numri 4 shmanget.

Sipas QendrA�s sA� Menaxhimit tA� Stresit nA� KarolinA�n e Veriut, mA� shumA� se 80% e ndA�rtesave tA� larta nA� SHBA nuk e kanA� katin e 13, dhe po ashtu hotelet, spitalet dhe aeroportet shmangin pA�rdorimin e dhomA�s me numA�r 13.

E a�?premtja e mallkuara�? i kushton ekonomisA�

E a�?premtja e mallkuara�? i kushton rA�ndA� ekonomisA� botA�rore, veA�anA�risht linjave ajrore qA� nA� kA�to ditA� pA�rballen me fluturime pothuajse tA� boshatisura. Sipas njA� studimi tA� realizuar nga njA� institut amerikan, kjo datA� shkakton qindra milionA� dollarA� dA�me nA� ekonomi.

Sipas a�?Huffington Posta�?, ish-presidenti i SHBA-ve, Franklin D. Roosevelt ka qenA� njA� prej atyre qA� besonin mA� shumA� tek tersi i tA� premtes sA� mallkuar. Ai refuzonte A�do pritje ku ishin 13 tA� ftuar dhe gjithashtu nuk udhA�tonte kurrA� nA� datA�n 13.

PA�r ata qA� besojnA� tek ky supersticion, ka njA� lajm tA� keq. Nuk mund tA� ndodhA� kurrA� qA� njA� vit tA� mos ketA� tA� paktA�n njA� tA� premte me datA�n 13. Shpesh ndodh tA� jenA� dy ditA� tA� tilla, ndA�rsa nA� raste tA� rralla, mund tA� jenA� deri nA� tre.