Gjumi i çrregullt lidhet me rrezikun e 172 sëmundjeve

Një analizë e kryer mbi 88.461 pjesëmarrës nga baza e të dhënave UK Biobank, të monitoruar për një mesatare prej pothuajse 7 vitesh nëpërmjet pajisjeve fitness tracker, ka zbuluar se mungesa e rregullsisë në ritmin gjumë-zgjim lidhet me një rritje të konsiderueshme të rrezikut për të zhvilluar 172 sëmundje të ndryshme.

Studimi, i publikuar së fundmi në revistën Health Data Science, thekson se rregullsia e gjumit e kuptuar si qëndrueshmëria e orareve të fjetjes dhe zgjimit si dhe stabiliteti i ritmit cirkadian është një parashikues shumë më i fuqishëm për shëndetin afatgjatë sesa vetë kohëzgjatja e gjumit.

Pjesëmarrësit që shkonin në shtrat pas orës 00:30, ose ata me ritme të dobëta biologjike, rezultuan të kishin deri në dy apo tre herë më shumë rrezik për të zhvilluar sëmundje serioze, si ciroza e mëlçisë.

Shkencëtarët analizuan:

Stabilitetin e ritmit ditor midis ditëve
Amplitudën e ritmit (sa i fortë apo i dobët ishte ai)
Fragmentimin ditor (ndryshimet brenda të njëjtës ditë)

Rezultatet treguan se stabiliteti i ulët dhe fragmentimi i lartë i ritmit shoqëroheshin me një rritje të ndjeshme të rrezikut për:

Sëmundje metabolike
Sëmundje respiratore
Sëmundje kardiovaskulare

Gjatësia e gjumit nuk mjafton
Kohëzgjatja e gjumit – shpesh e konsideruar si faktori kyç për shëndetin nuk ishte aq e rëndësishme sa mendohej. P.sh., ata që kalonin mbi 9 orë në shtrat, në fakt shpesh flinin vetëm 5–6 orë reale. Kjo ndodh sepse vetëraportimet janë shpesh të pasakta, ndërsa pajisjet e veshshme japin matje objektive.

Studiuesit vërejnë se ritmet e çrregullta të gjumit ndikojnë negativisht në:
Metabolizmin
Balancën hormonale
Sistemin imunitar

Kjo mund të çojë në inflamacion kronik dhe të përshpejtojë plakjen biologjike. U vunë në dukje lidhje me tregues molekularë si GrimAge dhe PhenoAge, të cilët matin moshën epigjenetike.

Në total, për 92 sëmundje, mbi 20% e rrezikut total mund t’i atribuohet problemeve me gjumin.

Si mund të përmirësohet gjumi?
Studiuesit sugjerojnë disa ndërhyrje të thjeshta por të fuqishme:

Ekspozim ndaj dritës natyrale në mëngjes
Terapia me dritë për forcimin e ritmit cirkadian
Mbajtja e orareve të qëndrueshme për fjetje dhe zgjim edhe gjatë fundjavës
Këto zakone ndihmojnë stabilizimin e mekanizmave biologjikë që rregullojnë gjumin dhe zgjimin, duke mbrojtur organizmin nga çrregullimet afatgjata.