Haxhiu: 84 pA�r qind e fA�mijA�ve kanA� llogari nA� rrjetet sociale

Kuvendi i KosovA�s ka debatuar edhe pA�r pA�rdorimin e internetit nga fA�mijA�t, e kA�rkuar nga deputetja e AAK-sA� Teuta Haxhiu dhe e mbA�shtetur nga disa deputetA� nA�nshkrues.

DeputetA�t kanA� shprehur shqetA�simet e tyre rreth pA�rdorimit tA� tepA�r tA� internetit nga fA�mijA�t, duke shikuar faqe jo tA� duhura, rrjetet sociale e tjera.

Inicuesja e kA�tij debati, Teuta Haxhiu ka paraqitur tA� dhA�na rreth pA�rdorimit tA� internetit nga fA�mijA�t, sipas njA� hulumtimi rreth kA�saj A�A�shtje.

a�?Rezultatet nga ky hulumtim tregojnA� se ky shqetA�sim nuk A�shtA� krejt i pa bazA�, pasi fA�mijA�t vazhdimisht takohen me njerA�z tA� njohur nga interneti. FA�mijA�t nA� KosovA� kryesisht pA�rdorimin e internetit pA�r tA� komunikuar me tA� tjerA�t e kanA� se pA�rdorimi i rrjeteve sociale A�shtA� pA�r i preferuari i tyre, ku 84 pA�r qind e tyre kanA� deklaruar se kanA� llogari aktive nA� Facebook dhe Twiter. Gjithashtu 32 pA�r qind e fA�mijA�ve nA�n moshA�n 13 vjeA�are tA� cilA�t kanA� me pak informatave rreth rregullimit tA� parametrave tA� privatA�sisA� sA� profilit personal, kanA� pohuar se kanA� me shumA� se 400 shokA� nA� rrjetin social. Rrjetet sociale ofrojnA� platformA� qA� lehtA� mund tA� keqpA�rdoret nga tA� rriturit dhe mund tA� nxisA� apo ndikojA� apo ngacmoi fA�mijA�t, duke lA�nA� kA�shtu pasoja serioze tek fA�mijA�t tanA�a�?, tha Haxhiu.

Deputeti i VetA�vendosjes, Ismail Kurteshi tha se pA�rdorimi i internetit nga fA�mijA�t dhe tA� rinjtA� A�shtA� bA�rA� problem serioz nA� KosovA�. Sipas tij, A�shtA� shumA� e dA�mshme pA�rdorimi i internetit nA� mA�nyrA� tA� pakontrolluar, sidomos kur nuk i seleksionojnA� informatat qA� ata i pA�rdorin.

a�?PA�r pengimin e kA�saj dukurie duhet njA� mobilizim i tA� gjitha segmenteve qA� ndikojnA� nA� edukimin e fA�mijA�ve, siA� janA�, prindA�rit, qA� ndodh shpesh tA� mos jenA� tA� kujdesshA�m sa duhet ta��i kontrollojnA� fA�mijA�t e tyre derisa ata e pA�rdorin internetin bazuar nA� vullnetin dhe dA�shirA�n e tyre. Shkollat dhe institucionet tjera janA� shumA� tA� rA�ndA�sishme qA� tA� ndikojnA� nA� vetA�dijesimin e fA�mijA�ve qA� tA� pA�rdorin internetin vetA�m pA�r aq se konsiderohet se ju ndihmon atyre dhe mos tA� teprohet siA� po ndodh shpesh. Natyrisht se pA�r pengimin e kA�saj dukurie kaq negative duhet tA� bA�jmA� pA�rpjekje tA� ndikojmA� edhe pA�rmes ligjeve qA� duhet ta��i nxjerr ky Kuvenda�?, theksoi Kurteshi.

Deputetja e PDK-sA�, Evgjeni ThaA�i-Dragusha tha se interneti ofron mundA�s shumA� tA� mira pA�r tA� mA�suar, porse bashkA� me mundA�sitA� vijnA� edhe rreziqet, ndaj tA� cilave ekspozohen fA�mijA�t gjatA� pA�rdorimit tA� internetit.

Ajo i ka pA�rmendur tri kategori tA� rreziqeve qA� mund tA� hasin fA�mijA�t nA� pA�rdorimin e internetit.

a�?E para, pA�rmbajtja e rrezikshme dhe kontakti me tA� panjohurit. KA�tu pA�rfshihet ekspozimi ndaj pornografisA� dhe asaj qA� A�shtA� poshtA�rimi, tallja, ofendim, shqetA�sim pA�rmes internetit. E dyta, janA� rreziqet qA� kanA� tA� bA�jnA� me konsumatorin, shembull marketing onlione pA�r produkte tA� papA�rshtatshme pA�r fA�mijA�t. E treta, janA� rreziqet qA� kanA� tA� bA�jnA� me privatA�sinA� dhe sigurinA� duke pA�rfshirA� pA�rdorimin e rrjeteve sociale pa qenA� nA� gjendje tA� kuptojnA� mjaftueshA�m pasojat potenciale afatgjataa�?, tha ThaA�i-Dragusha.

Deputetja ThaA�i-Dragusha, ka pA�rmendur lojA�n a�?Balena Blua�?, ku pA�rmes rrjeteve sociale, fA�mijA�t dhe tA� rinjtA� janA� mashtruar.

Shefi i grupit parlamentar tA� NismA�s Socialdemokrate tA� KosovA�s, Bilall Sherifi tha se barra mA� e madhe mbetet tek prindA�rit, tA� cilA�t duhet tA� kontrollojnA� fA�mijA�t se pA�r A�farA� po e pA�rdorin internetin.

a�?TA� gjithA� ata qA� kanA� mundA�si tA� blejnA� njA� kompjuter, njA� smartfon, kanA� mundA�si edhe tA� blejnA� programe dhe ta��ua instalojnA� nA� llaptop apo kompjuter edhe programe pA�rmes sA� cilave i monitorojnA� fA�mijA�t se nA� A�farA� faqesh po lundrojnA�, po hyjnA�, A�ka marrin nga ato, dhe jo fA�mijA�t tA� dinA� se po monitorohen. Pra, nuk A�shtA� mirA� tA� shpresohet qA� kA�tA� problem do ta zgjidhim qoftA� edhe pA�rmes njA� ligji, apo shtrA�ngimit tA� masave qA� nA�pA�r internet kafet tA� detyrohen tA� vendosin bllokada ndaj shumA� faqeve tA� cilat mund tA� jenA� tA� dA�mshme pA�r fA�mijA�ta�?, u shpreh Sherifi.

Deputeti i LDK-sA�, Fidan Rekaliu ka thA�nA� se barra kryesore e kujdesit, bie mbi prindA�rit, pastaj mbi institucionet tjera.

a�?Sigurisht barra kryesore pA�r kujdesin nA� kA�tA� drejtim u takon prindA�rve tA� cilA�ve u takon qA� tA� kujdesen se si fA�mijA�t e tyre pA�rdorin internetin, cilat faqe ata vizitojnA� dhe kohA�n e shpenzuar nA� kA�tA�. MirA�po, karshi kA�saj institucionet e vendit duhet tA� jenA� tA� gatshme qA� ta preventojnA� sa mA� shumA� qA� tA� jetA� e mundur rastet e tilla. Pas familjes, barra iu bie institucioneve tA� rendit, policisA�, tA� cilat duhet me kujdes tA� vA�zhgojnA� faqet e ndryshme tA� internetit. TA� monitorojnA� profile tA� dyshimta nA� rrjetet sociale Facebook, Instagram dhe faqe tjera nA� interneta�?, theksoi ai.

DeputetA�t vlerA�suan se nA� KosovA� A�shtA� gjendje alarmante rreth pA�rdorimit tA� internetit nga fA�mijA�t. Derisa, pati edhe kritika pA�r mungesA�n e kabinetit qeveritar kur diskutohen pika tA� rA�ndA�sishme, siA� A�shtA� debati pA�r pA�rdorimin e internetit nga fA�mijA�t.

Rekomandimet e propozuara nga deputetja Haxhiu do tA� harmonizohen me tA� gjitha grupet parlamentare dhe do tA� votohen nA� seancA�n e radhA�s.