“Lojërat” e Vetëvendosjes, për pushtet, janë kërcënim për themelet demokratike të Kosovës
Shkruan: Besa Kabashi-Ramaj
Në këtë pikë, askush nuk duhet të habitet që Vetëvendosje (VV) po zvarritet në formimin e institucioneve shtetërore pas zgjedhjeve.
Vonesa në konstituimin e Kuvendit dhe fillimin e procedurave për formimin e qeverisë nuk është një anashkalim – është pjesë e një modeli të sjelljes tashmë të njohur.
Kjo është një forcë politike që ka demonstruar prej kohësh një varësi ndaj pushtetit absolut, pavarësisht dëmit që i shkakton shtetit dhe qytetarëve që pretendon se përfaqëson.Kjo është e njëjta parti që nuk u ngjit përmes traditës demokratike, por më tepër përmes metodave të rrënjosura në polarizimin, manipulimin ideologjik dhe dobësimin sistematik të arkitekturës institucionale të Kosovës.
Ajo që po dëshmojmë sot nuk është një sjellje e re, por një vazhdimësi e një strategjie që ka futur dhe ushqyer një formë të ekstremizmit ideologjik që shkatërron identitetin demokratik dhe kohezionin kombëtar të Kosovës. Kjo strategji jo vetëm që e ka izoluar Kosovën, por e ka bërë atë gjithnjë e më të cenueshme ndaj agjendave të faktorëve të huaj e armiqësor.
Ekstremizmi ideologjik ka zënë rrënjë në Kosovë si dinamikë e brendshme, kryesisht i formësuar nga ngritja e Vetëvendosjes, duke kriju në mënyrë të rrezikshme, hapësirë për kërcënimet e jashtme.
Ekstremizmi ideologjik në Kosovë: shtytësit e brendshëm, shfrytëzimi i jashtëm dhe kërcënimet ndaj sigurisë kombëtareQë nga origjina e saj si lëvizje protestuese, VV u shndërrua në një fuqi politike duke ofruar slogane politike kundërshtuese.
Megjithatë, pas fasadës së saj populiste qëndron një model më i thellë që kontribuon në radikalizimin ideologjik:1. Demonizimi i MospajtimitVV ka kultivuar një narrativë që hedh si armiq të progresit figurat e opozitës, gazetarët, gjyqësorin dhe partnerët ndërkombëtarë. Kjo jo vetëm që minon kulturën demokratike të Kosovës, por gjithashtu nxit ndarjen dhe mosbesimin.2. Monopolizimi i “Patriotizmit”Duke u paraqitur si gardiani i vetëm i sovranitetit të Kosovës, VV e ka armatosur patriotizmin.
Ajo e cilëson çdo pikëpamje politike alternative si jopatriotike, duke ngushtuar kështu hapësirën demokratike dhe duke shtypur debatin e shëndetshëm.3.
Retorika antiperëndimore e veshur me nacionalizëmPavarësisht pretendimeve për vlera pro-perëndimore, VV në shumë raste ka projektuar armiqësi ndaj SHBA-ve, misionit të NATO-s, të dërguarve të BE-së dhe diplomatëve perëndimorë. Sjellja e tillë dobëson aleancat e Kosovës, ulë kredibilitetin e Kosovës si aleat i besueshëm e stabil dhe e rreshton Kosovën me narrativat e shteteve armiqësore.
Akterët e jashtëm dhe hibridizimi i ekstremizmitShtetet armiqësore kanë shfrytëzuar dobësitë e brendshme të Kosovës për të çuar përpara interesat e tyre strategjike përmes luftës hibride.
1. Dezinformimi dhe lufta mediatikeMediat e mbështetura nga Rusia dhe Serbia kanë identifikuar e pastaj përforcuar polarizimet e brendshme, duke e portretizuar Kosovën si të paqëndrueshme dhe të ndarë. Këto narrativa jo vetëm që shtrembërojnë perceptimet ndërkombëtare, por gjithashtu dekurajojnë investimet dhe minojnë besueshmërinë e shtetit.
2. Operacione kibernetike dhe psikologjikeSulmet hibride tani përfshijnë manipulim të mediave sociale, lajme të rreme dhe operacione psikologjike të krijuara për të thelluar ndarjet e brendshme, të cilat i kanë identifikuar paraprakisht dhe të cilat fillimisht janë krijuar përbrenda Kosovës. Retorika konfrontuese e VV-së shpesh ofron një hapësirë të përshtatshme jehone për këto fushata armiqësore.
3. Manipulimi i rrëfimeve radikaleAkterët e jashtëm shfrytëzojnë ekstremizmin e brendshëm ideologjik për të “krijuar” besnikëri dhe struktura paralele, duke i përdorur për të delegjitimuar integrimin e serbëve të Kosovës ose për t’i portretizuar shqiptarët e Kosovës si ekstremiste, duke miniar integrimin dhe besimin në autoritetet e Republikës së Kosovës. Siguria Shoqërore dhe Cenueshmëria Institucionale Pasojat e këtij radikalizimi ndjehen thellë në të gjithë spektrin shoqëror:·
Polarizimi socialDebati publik po bëhet gjithnjë e më i segmentuar e skajshmërisht i polarizuar, duke reduktuar kapacitetin për konsensus dhe mirëkuptim të ndërsjellë.· Rënia e besimit institucionalNdërsa institucionet shtetërore, vazhdojne të portretizohen nga VV (e cila njëkohësisht ka qeverisur që 5 vite) si të korruptuara ose të komprometuara, pjesëmarrja publike dhe angazhimi qytetar vahzdon të dëmtohet rëndë.·
Dëmtimi i kapaciteteve shtetërore për të menaxhu kriza kombëtareNë kohë krize, qofshin emergjenca shëndetësore apo kërcënime të sigurisë kombëtare – dobësimi i kohezionit shoqërorë dëmton reagimet e koordinuara kombëtare.Implikimet e Sigurisë KombëtareEkstremizmi ideologjik në Kosovë nuk është thjesht një nënprodukt i pakënaqësisë politike, ai është një mjet politik i qëllimshëm i përdorur nga akterë vendas si Vetëvendosje, dhe një dobësi e shfrytëzuar nga kundërshtarët e shtetësisë së Kosovës.
Përderisa radikalizmi populist vazhdon të maskohet si “patriotizëm”, konsolidimi demokratik i Kosovës dhe pozita ndërkombëtare do të mbeten në rrezik. Është koha për të rivendosur lidershipin e përgjegjshëm, për të rikthyer legjitimitetin institucional dhe për t’u përkushtuar ndaj së ardhmes sonë të përbashkët demokratike, të lirë nga kontrolli i ekstremizmit dhe ndërhyrjes së huaj.
