Lufta Speciale Hibride e Serbisë në Kosovë: Simbolet Kombëtare si Shënjestra të Destabilizimit Gjeopolitik në Stilin Putinist

Prof. Dr. Muje Bucpapaj

Abstrakt
Pas vitit 2008, kur Kosova shpalli pavarësinë, Serbisë iu desh të ndryshonte strategjinë e saj – nga një përballje ushtarake në një luftë speciale hibride, e cila synon të minojë boshtin strategjik shqiptaro-shqiptar në Ballkan. Aktet e fundit të dhunimit të simboleve kombëtare – përfshirë grisjen e flamurit shqiptar në Suharekë dhe vandalizimin e shtatores së Skënderbeut në Prizren – përfaqësojnë jo vetëm provokime të izoluara, por pjesë të një strategjie më të gjerë për destabilizim të brendshëm, luftë psikologjike dhe dekonstruktim të identitetit kombëtar shqiptar. Në këtë artikull trajtohet lufta speciale e Serbisë në Kosovë përmes lenteve të sigurisë hibride, gjeopolitikës ballkanike dhe teorive të luftës së identitetit.

1. Hyrje: Nga Lufta Konvencionale te Lufta e Re Hibride
   Pas shpërbërjes së Jugosllavisë dhe intervenimit të NATO-s në vitin 1999, Serbia përjetoi një humbje strategjike në Kosovë. Megjithatë, në vend të pranimit të realitetit politik të ri, elitat serbe ndoqën një strategji të re që mund të quhet “luftë speciale hibride”, e cila kombinon elementë të luftës informative, sabotimit institucional, infiltrimit ekonomik, dezinformimit, propagandës dhe akteve të dhunës simbolike.
   Kjo qasje, e ngjashme me strategjitë e Kremlinit në Gjeorgji, Ukrainë dhe Moldavi, ndjek modelin Putinist: mosnjohje formale e një shteti të pavarur, ndërtim i strukturave paralele në territorin e tij dhe sulm ndaj identitetit të tij kombëtar dhe historik.
2. Dhuna ndaj Simboleve Kombëtare: Flamuri dhe Skënderbeu si Objektiva Strategjikë

2.1 Flamuri Shqiptar: Kriza e Vetëdijes ose Akt i Orkestruar?
Më 24 korrik 2025, dy të rinj në Suharekë u filmuan duke grisur flamurin kuqezi. Ky akt shkaktoi zemërim të madh publik, por trajtimi i tij në diskursin mediatik si “akt adoleshentësh” përbën një minimizim të rrezikut real. Në një shoqëri të brishtë post-konflikti, simbolet nuk janë vetëm figura dekorative: ato janë struktura të sigurisë kulturore dhe kohezionit politik.
Në kontekstin aktual, kur dezinformimi dhe mungesa e edukimit historik përhapen nëpër rrjetet sociale dhe në disa institucione arsimore, mungesa e reagimit shtetëror përbën vetë një akt i rrezikshëm: normalizimin e sulmeve ndaj identitetit kombëtar.
2.2 Monumenti i Skënderbeut në Prizren: Më shumë se një akt vandalizmi
Aktiviteti i fundit në Prizren, ku shtatorja e Gjergj Kastriotit Skënderbeut u ly me bojë, nuk duhet analizuar si një akt vandalizmi sporadik. Kjo ngjarje ndodhi pak ditë pas njoftimit për një demonstratë të madhe gjithëshqiptare dhe në një qytet historikisht simbolik si Prizreni – dikur qendra e Lidhjes së Prizrenit dhe e unitetit kombëtar shqiptar.
Kohëzgjatja dhe simbolika e ngjarjes sugjerojnë një mesazh të qëllimshëm: një sulm i drejtuar ndaj përfaqësuesit më të madh të rezistencës shqiptare historike, si mënyrë për të ndikuar psikologjikisht në opinionin publik dhe për të testuar reagimin e institucioneve shtetërore.

3. Burgosja e Liderëve të UÇK-së: Zbërthimi i Boshtit Strategjik Shqiptar
   Arrestimi dhe gjykimi i liderëve të Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës, përfshirë Presidentin Hashim Thaçi dhe figura të tjera të rëndësishme si Kadri Veseli, përbën një tjetër vektor të dobësimit të subjektivitetit politik të Kosovës dhe të lidhjes së saj natyrore me Shqipërinë. Megjithë rolin vendimtar të UÇK-së në çlirimin e Kosovës dhe mbështetjen ndërkombëtare të asaj periudhe, ndëshkimi selektiv dhe jo-transparent ka efekt destabilizues dhe shërben si precedent i rrezikshëm gjeopolitik për zhbërjen e legjitimitetit historik të luftës për vetëvendosje.
4. Prania e Shërbimeve Sekrete Serbe dhe Operacionet e Luftës së Heshtur
   Raportet e fundit të Institutit për Siguri dhe Demokraci në Prishtinë (2023) dëshmojnë një prani të sofistikuar dhe të vazhdueshme të BIA-s në Kosovë. Veprimtaria e tyre përfshin:
   • Ndërtimin e rrjeteve informuese në nivel lokal, sidomos në veri dhe rajone të përziera.
   • Infiltrimin përmes organizatave civile, kompanive private dhe përfaqësuesve politikë të minoritetit serb.
   • Përdorimin e sulmeve ndaj KFOR-it dhe Policisë së Kosovës për të nxitur perceptimin e krizës dhe për të legjitimuar ndërhyrje të reja të Beogradit.
   Kjo është një luftë e heshtur, por shumë efektive, që synon të minojë sovranitetin e Kosovës nga brenda, pa pasur nevojë për një pushtim të drejtpërdrejtë ushtarak.
5. Paralelizmat me Strategjinë Ruse në Ukrainë
   Serbia, në aleancë strategjike me Rusinë, ka adaptuar modelin e ndërhyrjes hibride të Kremlinit në Ukrainë, sidomos pas vitit 2014:
   • Duke mos e njohur realitetin shtetëror të Kosovës, ashtu si Rusia nuk njeh Ukrainën si entitet të plotë.
   • Duke kultivuar enklava paralele dhe institucione “de facto” në veriun e Kosovës.
   • Duke sulmuar strukturat e kujtesës historike dhe simbolet identitare kombëtare – një nga aspektet më të sofistikuara të luftës kulturore hibride.
6. Konkluzion: Një Projekt i Ri për Sigurinë Kombëtare Shqiptare
   Kosova dhe Shqipëria duhet të ndërtojnë një doktrinë të përbashkët të sigurisë kombëtare kulturore, që përfshin:
   • Edukimin sistematik të brezave të rinj mbi trashëgiminë historike.
   • Rishikimin e strategjive të inteligjencës dhe kundër-zbulimit për të adresuar operacionet hibride të Serbisë.
   • Koordinimin diplomatik për të ekspozuar luftën speciale serbe në forumet ndërkombëtare.
   Në të njëjtën kohë, bashkimi i mendjes strategjike shqiptare në një aks gjeopolitik Tiranë-Prishtinë-Preshevë-Tetovë-Plavë-Ulqin është jo vetëm dëshirë historike, por domosdoshmëri ekzistenciale në një kohë lufte të re hibride në Ballkan.
7. Bashkimi Kombëtar si Zgjidhje Strategjike ndaj Luftës Hibride Serbe
   Në kushtet aktuale, ku Serbia po e shton presionin psikologjik, diplomatik, ekonomik dhe identitar mbi Kosovën, si përmes strukturave ilegale, ashtu edhe përmes operacioneve të luftës speciale, bashkimi kombëtar shqiptar – pra integrimi i plotë i Kosovës me Shqipërinë – paraqet jo vetëm një aspiratë historike, por një zgjidhje strategjike për stabilitetin e qëndrueshëm në Ballkan.
   Ky bashkim do të përmbushte disa funksione themelore:
   • Neutralizimi i luftës hibride serbe, përmes eliminimit të vakumit institucional që Serbia e shfrytëzon në Kosovë.
   • Vendosja e një ekuilibri të ri gjeopolitik në Ballkan, ku boshti shqiptar – Tiranë-Prishtinë – do të përfaqësonte një kundërpeshë reale ndaj dyshes serbo-greke, duke forcuar stabilitetin rajonal përmes forcës së bashkuar kombëtare dhe një doktrine të unifikuar të mbrojtjes.
   • Konsolidimi i identitetit kombëtar shqiptar në kontekstin e një shteti të përbashkët, si rrugë e vetme për të mbrojtur simbolikën, historinë dhe trashëgiminë shpirtërore që sot janë të rrezikuara.
   Bashkimi do të kishte ndikim të drejtpërdrejtë në fushën e sigurisë fizike dhe mbrojtjes së territorit shqiptar, duke ofruar një strukturë të unifikuar ushtarake dhe inteligjente që mbulon të gjithë hapësirën shqiptare nga Shkodra në Prevezë e deri në Luginën e Preshevës dhe Tetovë.
8. Integrimi Euroatlantik dhe Identiteti Shqiptar: Asnjë kontradiktë, përkundrazi
   Një nga keqkuptimet më të rrezikshme në diskursin politik dhe diplomatik është supozimi se integrimi në NATO apo BE do të thotë braktisje e identitetit kombëtar. Kjo është një tezë e gabuar, shpesh e nxitur nga qarqe antiperëndimore apo struktura të infiltrimit ideologjik që kërkojnë të relativizojnë qenien shqiptare në emër të një “identiteti të ri evropian” të rremë.
   Në realitet:
   • Franca, Gjermania, Polonia, Shtetet e Bashkuara, Italia, Spanja dhe Greqia – janë shtete nacionaliste, me traditë patriotike dhe identitet të fortë historik, dhe megjithatë janë pjesë e NATO-s dhe BE-së.
   • Asnjë nga këto shtete nuk ka braktisur simbolikat kombëtare, figurat e historisë, apo të drejtën për të kultivuar gjuhën, kulturën dhe mitologjinë kombëtare. Përkundrazi, kanë krijuar politika të brendshme të mbrojtjes së trashëgimisë kombëtare.
   • Integrimi euroatlantik i Kosovës nuk e mohon identitetin shqiptar, por e forcon atë, duke e bërë atë të mbrojtur nga ndërhyrjet e huaja, siç është ajo serbe apo ruse.
   Rrjedhimisht, bashkimi kombëtar shqiptar dhe integrimi euroatlantik nuk janë në kontradiktë, por dy rrugë të ndërlidhura drejt stabilitetit, sigurisë dhe zhvillimit demokratik.
9. Qasja pasive e shtetit shqiptar: Një hendek i rrezikshëm
   Qeveritë e fundit në Shqipëri kanë treguar një mungesë të theksuar vullneti politik për të mbrojtur hapur interesat kombëtare në Kosovë, duke lejuar që Serbia të zgjerojë fushën e saj të veprimit destabilizues përmes:
   • Pajtimit me projekte të rrezikshme si “Ballkani i Hapur”, që favorizojnë Serbinë si qendër ekonomike dhe politike rajonale;
   • Heshtjes përballë operacioneve propagandistike, kulturore dhe diplomatike që cenojnë Kosovën në arenën ndërkombëtare;
   • Mungesës së një strategjie kombëtare për mbrojtjen e hapësirës shqiptare në tërësi, përfshirë shqiptarët në Maqedoninë e Veriut, Luginën e Preshevës, Malin e Zi dhe diasporën.
   Një doktrinë e re e politikës së jashtme shqiptare është jetike – e bazuar jo mbi modelin “neutral”, por mbi aksin shqiptar për siguri, sovranitet dhe bashkëpunim të ngushtë me NATO-n dhe SHBA-në, duke promovuar në çdo instancë ndërkombëtare të drejtën historike dhe aktuale të kombit shqiptar për vetorganizim të përbashkët.
10. Kriza e Zgjatur Institucionale në Kosovë: Një ftesë për destabilizim
    Mungesa e stabilitetit institucional në Kosovë – vonesat në konstituimin e Kuvendit, krizat qeveritare të vazhdueshme dhe përplasjet brenda elitës politike – po krijojnë një hendek të rrezikshëm për ndërhyrje të huaja dhe operacione destabilizuese.
    • Serbia dhe aleatët e saj po e shfrytëzojnë këtë vakuum për të rritur ndikimin në terren përmes grupeve të organizuara dhe strukturave ilegale;
    • Institucionet e dobëta po e humbin besimin e qytetarëve, duke krijuar një krizë legjitimiteti dhe hapësirë për radikalizim politik apo fetar;
    • Mungesa e një platforme të unifikuar kombëtare po ndihmon në ndarjen e Kosovës nga Shqipëria jo vetëm gjeografikisht, por edhe politikisht dhe psikologjikisht.
11. Konkluzion përfundimtar: Vetëm një aksion kombëtar strategjik mund të garantojë sigurinë dhe ekzistencën shqiptare në Ballkan
    Në një epokë të luftës hibride, të sunduar nga dezinformimi, sulmet ndaj simboleve, fraksionimi institucional dhe presioni i aktorëve rajonalë me interesa të kundërta me shqiptarët, vetëm një projekt gjithëkombëtar – politik, kulturor, ekonomik dhe ushtarak – mund të garantojë ekzistencën e shqiptarëve si subjekt i lirë dhe sovran në Ballkan.
    Ky projekt duhet të bazohet në:
    • Bashkimin kombëtar të shqiptarëve si zgjidhje strategjike për siguri dhe barazi rajonale;
    • Mbështetjen aktive të identitetit shqiptar në kuadër të integrimeve euroatlantike;
    • Rindërtimin e boshtit politik dhe diplomatik Shqipëri-Kosovë si element i domosdoshëm i ekuilibrit rajonal;
    • Krijimin e një doktrine të përbashkët të mbrojtjes dhe sigurisë, si dhe të një agjende kombëtare të jashtme në shërbim të interesave shqiptare në rajon dhe më gjerë.