Si ndikon shikimi i vazhdueshëm i videove të ‘TikTok’ te truri ynë?
Një studim në shkallë të gjerë nga Shoqata Amerikane e Psikologjisë ka arritur në një përfundim të qartë: videot dixhitale të shkurtra, të tilla si ato të konsumuara në TikTok, Instagram Reels dhe YouTube Shorts, shoqërohen me shëndet mendor të matshëm dhe dëmtime njohëse.
Shqetësimet në lidhje me këtë fenomen ishin ngritur që vitin e kaluar, kur termi “kalbje e trurit” u emërua Fjala e Vitit nga Fjalori i Oksfordit, duke përshkruar efektet e konsumimit të tepërt të përmbajtjes online me cilësi të ulët. Studimi i ri konfirmon se kjo nuk është vetëm një shaka online, por një sindromë e vërtetë neurokognitive me pasoja të matshme.
Studimi, i titulluar “Ushqimet, Ndjenjat dhe Fokusi”, analizoi të dhënat nga 98,299 pjesëmarrës në 71 studime të ndryshme. Rezultatet tregojnë se sa më shumë përmbajtje të shkurtër që shikon një person, aq më pak ka gjasa që ai të përqendrohet dhe të kontrollojë impulset e tij. Në të njëjtën kohë, të rinjtë kalojnë mesatarisht 6.5 orë në ditë në internet, gjë që e përkeqëson problemin.
Sipas kornizës teorike të studimit, ekspozimi i vazhdueshëm ndaj stimujve intensivë dhe me ritëm të shpejtë çon në zakonshmëri dhe desensibilizim gradual të trurit ndaj proceseve më të ngadalta dhe më të kërkuara, siç janë leximi, zgjidhja e problemeve dhe të mësuarit e thellë. Ky desensibilizim aktivizon sistemin e shpërblimit të trurit, duke përforcuar zakonin e përdorimit të vazhdueshëm.
Studiuesit theksojnë se përdorimi i tepërt i platformave shoqërohet me izolim social, ulje të kënaqësisë në jetë, vetëvlerësim të ulët dhe probleme me imazhin e trupit. Ata shtojnë se shoqërohet gjithashtu me gjumë më të keq, rritje të ankthit dhe nivele më të larta të vetmisë.
Në përgjithësi, gjetjet sugjerojnë që ekspozimi i zgjatur ndaj përmbajtjes dixhitale nën standard ndikon qartë në mënyrën se si funksionon truri, duke kufizuar përqendrimin dhe duke gërryer rezistencën mendore.
“Gjetjet nxjerrin në pah rëndësinë e të kuptuarit të efekteve shëndetësore të përdorimit të videove të shkurtra, duke pasur parasysh praninë e tyre të përditshme dhe ndikimin e mundshëm në sjellje dhe mirëqenie”, thonë studiuesit.
Studimi gjithashtu sugjeron që nevojiten më shumë kërkime në fusha të paeksploruara, të tilla si shëndeti kognitiv dhe fizik, në mënyrë që të formësohen praktika më të balancuara përdorimi.
