Tajvani është një partner dhe kontribuues i besueshëm si për Kosovën ashtu edhe për komunitetin ndërkombëtar

Nga Liu, Shih-chung, Përfaqësues Jorezident i Tajvanit në Kosovë

Për shkak të tërmetit shkatërrues që goditi Tajvanin më 3 prill, Tajvani ka marrë mbështetje të fuqishme nga bashkësia ndërkombëtare, duke përfshirë mesazhe dashamirëse nga presidentja e Kosovës, Vjosa Osmani, dhe deputetët e Kuvendit, për të cilat Tajvani është jashtëzakonisht mirënjohës.

Një mik në nevojë është vërtet një mik! Vetë Tajvani ka dëshmuar për të ofruar një dorë ndihme. Gjatë pandemisë Covid, Tajvani dhuroi maska kirurgjikale dhe pajisje të tjera mjekësore në shumë vende të botës. Edhe pse pjesëmarrja e Tajvanit në organizatat ndërkombëtare, si WHA dhe WHO është e kufizuar, Tajvani është ende i gatshëm dhe në gjendje të ndihmojë kudo që ka nevojë. Ne besojmë fuqimisht se Tajvani mund të kontribuojë për një rrjet global shëndetësor më gjithëpërfshirës.

Për më tepër, pas shpërthimit të luftës në Ukrainë, Tajvani ka mbështetur refugjatët ukrainas me ndihmën e shumë OJQ-ve dhe bamirësisë në vendet e Evropës Qendrore dhe Lindore. Ne e kuptojmë plotësisht se si është të përballesh me presionet nga regjimi autoritar; prandaj ofrojmë ndihmën tonë sa herë që mundemi.

Tajvani gjithashtu nuk kursen asnjë përpjekje për t’u angazhuar me partnerë me të njëjtin mendim në Ballkan. Një delegacion i deputetëve ndërpartiak i kryesuar nga ish-kryeministri i Kosovës, Avdullah Hoti, sapo ka vizituar Tajvanin, së bashku me ndërmarrje të ndryshme nga Kosova. Ata takuan presidentin e zgjedhur të Tajvanit, William Lai, për të diskutuar se si mund të thellohej bashkëpunimi midis demokracive me vlerat e tyre të përbashkëta. Ndër temat e diskutuara ishin edhe shkëmbimet ndërmjet fushave mjekësore, teknologjike, akademike dhe të biznesit. Marrëveshja e sapo nënshkruar e qytetit simotër ndërmjet Prishtinës dhe qytetit me port të Tajvanit, Kaohsiung, premton gjithashtu shumë bashkëpunime të mundshme në të ardhmen.

Konfliktet e vazhdueshme në Ukrainë dhe në Gaza, së bashku me tensionin detar në rajonin Indo-Paqësor, tregojnë se bota po përballet me sfida nga kërcënimet autoritare, siguria rajonale, pasiguria ekonomike dhe ndikimet e fuqive të mëdha. Dhe pikërisht gjatë kësaj kohe të vështirë është kur vlerat e Tajvanit theksohen.

Së pari, Tajvani është një demokraci e qëndrueshme që ndan të njëjtën vlerë me aleatët e saj me mendje të njëjtë. Zgjedhjet presidenciale dhe parlamentare të 13 janarit në fillim të këtij viti shënojnë zgjedhjet e 8-ta presidenciale, plotësisht demokratike, dhe një tranzicion paqësor i pushtetit pritet gjatë inaugurimit më vonë në maj. Demokracia e Tajvanit njihet dhe festohet mirë nga komuniteti ndërkombëtar. Sipas Njësisë së Inteligjencës, “Economist”, me bazë në Londër, Tajvani është renditur i pari në Azi dhe i 10-ti globalisht në Indeksin e Demokracisë 2023.

Së dyti, roli kryesor i Tajvanit në zinxhirët globalë të furnizimit me gjysmëpërçues është vendimtar për ekonominë globale. Tajvani prodhon shumicën e çipave më të avancuar në botë, me TSMC dhe shumë firma të tjera në krye. Industria e pazëvendësueshme e bën Tajvanin një lojtar shumë të vlefshëm për tregun global.

Së treti, Ngushtica e Tajvanit është vendimtare për transportin ndërkombëtar. Siguria e Tajvanit është në interes të të gjithë botës. Udhëheqësit evropianë nga Çekia, Lituania, Britania e Madhe, Franca dhe Gjermania, së bashku në takimet e G7, Këshillit Evropian, NATO-s dhe AUKUS-it kanë theksuar rëndësinë e paqes dhe stabilitetit përgjatë Ngushticës së Tajvanit.

Kur bëhet fjalë për mbështetjen ndërkombëtare, Tajvani ka marrë mbështetje dypartiake nga SHBA. Dhoma e Përfaqësuesve të SHBA sapo votoi me urgjencë më 20 prill për miratimin e ndihmës së huaj prej 95 miliardë dollarësh për Ukrainën, Izraelin dhe Tajvanin. Stërvitja e përbashkët ushtarake e SHBA-së, Filipineve, Japonisë dhe Australisë, dhe samitet e fundit të lidershipit midis SHBA-së, Japonisë, Britanisë së Madhe dhe Filipineve tregojnë të gjitha shqetësimet ndërkombëtare për tensionin në Detin e Kinës Jugore. Ndërkohë, presidenti i sapo zgjedhur i Tajvanit, William Lai, zëvendës presidenti i sapo zgjedhur, Bi-Khim Hsiao, dhe ekipi i tyre i ri kanë fituar besim dhe mbështetje nga SHBA, Japonia dhe nga shumë udhëheqës të BE.

Firmat tajvaneze janë partnere të vlefshme për homologët e tyre evropianë për të forcuar qëndrueshmërinë industriale dhe për të shmangur mbi varësinë nga zinxhiri i furnizimit global. Shembulli i fundit është baza e re e prodhimit të TSMC në Dresden, Gjermani.

Kosova, gjithashtu, mund të përfitojë shumë duke forcuar lidhjet e saj me Tajvanin. Me vendndodhjen strategjike të Kosovës në Ballkanin Perëndimor dhe fuqinë punëtore të re dhe dinamike, Kosova është bërë një treg tërheqës për kompanitë tajvaneze që fokusohen në energjinë e rinovueshme, TIK dhe qytetet e mençura. Në kohën kur ekonomia është e pasigurt dhe demokracitë në rrezik, Tajvani pret të ndërtojë lidhje më të forta me partnerët tanë nga Kosova për një të ardhme më të mirë dhe të bazuar në reciprocitet.