Udhëheqësit evropianë “të alarmuar”, thirrje Izraelit dhe Iranit: Qetësojeni situatën!
Udhëheqësit evropianë po shprehin alarm për sulmet ushtarake të nisura gjatë natës midis Izraelit dhe Iranit dhe po bëjnë thirrje për qetësim të menjëhershëm të situatës për të shmangur një luftë të përgjithshme që mund të përhapet në të gjithë Lindjen e Mesme dhe më gjerë.
Kryeministri britanik Keir Starmer ishte një nga krerët e parë të qeverive që reagoi, duke u bërë thirrje “të gjitha palëve të tërhiqen dhe të ulin tensionet urgjentisht”.
“Përshkallëzimi nuk i shërben askujt në rajon. Stabiliteti në Lindjen e Mesme duhet të jetë përparësi dhe ne po angazhojmë partnerë për të ulur tensionet. Tani është koha për përmbajtje, qetësi dhe kthim në diplomaci,”-tha Starmer.
Homologu i tij holandez, Dick Schoof, lëshoi një mesazh të ngjashëm.
“Sulme alarmuese në Lindjen e Mesme. Holanda u bën thirrje të gjitha palëve të qëndrojnë të qeta dhe të përmbahen nga sulme dhe hakmarrje të mëtejshme. Në interes të stabilitetit në rajon, është i nevojshëm një deeskalim i menjëhershëm”,-tha Schoof.
Kancelari gjerman Friedrich Merz mblodhi kabinetin e tij të sigurisë pasi foli në telefon me kryeministrin izraelit Benjamin Netanyahu, i cili e informoi atë rreth objektivave të operacionit ushtarak.
Programi bërthamor iranian “shkel dispozitat e Traktatit për Mospërhapjen Bërthamore dhe përbën një kërcënim serioz për të gjithë rajonin, veçanërisht për Shtetin e Izraelit”, tha Merz në një deklaratë, ndërsa paralajmëroi kundër paqëndrueshmërisë rajonale.
Merz përmendi përfundimin e fundit të Agjencisë Ndërkombëtare të Energjisë Atomike (IAEA) që zbuloi se Irani nuk po i përmbushte detyrimet e tij bërthamore për herë të parë në 20 vjet.
Gjermania është e gatshme “të ushtrojë ndikim mbi palët në konflikt duke përdorur të gjitha mjetet diplomatike në dispozicion. Qëllimi duhet të mbetet parandalimi i Iranit nga zhvillimi i armëve bërthamore”, shtoi kancelari.
Nga Brukseli, udhëheqësit e institucioneve të Bashkimit Evropian dhanë gjithashtu mendimin e tyre mbi ngjarjet që ndryshojnë me shpejtësi.
“Evropa u bën thirrje të gjitha palëve të ushtrojnë vetëpërmbajtje maksimale, të ulin menjëherë tensionet dhe të përmbahen nga hakmarrja”, tha Ursula von der Leyen, presidentja e Komisionit Evropian, duke e quajtur lajmin “thellësisht alarmant”.
“Një zgjidhje diplomatike është tani më urgjente se kurrë, për hir të stabilitetit të rajonit dhe sigurisë globale”, shtoi von der Leyen.
Përfaqësuesja e Lartë Kaja Kallas e përshkroi situatën si “të rrezikshme” dhe tha se “diplomacia mbetet rruga më e mirë përpara”.
Vende të tjera ofruan reagimet e tyre fillestare përmes ministrive të tyre të punëve të jashtme.
“Situata në Lindjen e Mesme është thellësisht shqetësuese dhe cikli i përshkallëzimit ushtarak duhet të marrë fund”, tha Elina Valtonen e Finlandës, duke vënë në dukje se stafi i ambasadës finlandeze në Teheran ishte “i sigurt” dhe vazhdonte të vepronte “normalisht”.
Jean-Noël Barrot i Francës tha se ishte “thelbësore që të mobilizohen të gjitha mjetet diplomatike” për të ulur tensionet në rritje, ndërsa Simon Harris i Irlandës paralajmëroi se “përshkallëzimi i mëtejshëm do të sillte një rrezik shumë real të përhapjes rajonale”.
“Kjo do të ishte katastrofike për të gjithë popujt në rajon”, tha Harris.
Konflikti i ripërtërirë midis Izraelit dhe Iranit vjen dy ditë përpara se udhëheqësit e Grupit të Shtatë (G7) të takohen për një samit dy-ditor në Kanada. Axhenda e samitit kishte për qëllim të përqendrohej në luftën e Rusisë ndaj Ukrainës dhe sistemin tregtar ndërkombëtar, por zhvillimet e fundit mund ta transformojnë lehtësisht atë axhendë.
