Zbulim emocionues: Nëntoka e Amerikës së Veriut po “shkrihet” dhe “bie”
Një ekip studiuesish nga Universiteti i Teksasit në Austin ka bërë një zbulim shqetësues: nëntoka e Amerikës së Veriut duket se “pikon” dhe gradualisht po shpërbëhet.
Ky fenomen, i njohur si “hollimi kratonik”, ka të bëjë me erozionin e formacioneve shumë të vjetra gjeologjike që përbëjnë kontinentet. Kjo mund të çojë në dobësimin gradual apo edhe zhdukjen e këtyre strukturave.
Ku shfaqet fenomeni dhe çfarë e shkakton atë?
Sipas studimit, ky fenomen nuk do të thotë se SHBA-të janë gati në kolaps. Në vend të kësaj, studiuesit e vëzhguan atë duke u zhvilluar në rajonin Midwest, ku “topat e shkëmbinjve” shpërthehen dhe bien drejt brendësisë së Tokës.
I dyshuari kryesor pas këtij fenomeni duket të jetë një pjesë e mbetur e një pllake tektonike që vazhdon të fundoset drejt mantelit të Tokës.
Roli i pjatës Farallon
Pllaka tektonike Farallon, e cila është zhytur nën Amerikën e Veriut për rreth 200 milionë vjet, duket se po ridrejton rrjedhën e mantelit. Kjo dobëson bazën e kratoneve (pjesët më të vjetra të kontinenteve), duke bërë që ata të shkëputen dhe të bien brenda.
Shkencëtarët përdorën modele kompjuterike për të përfaqësuar procesin dhe zbuluan se, kur pllaka Farallon u hoq nga llogaritjet, fenomeni i ” pikimit ” ndaloi.
Çfarë do të thotë ky zbulim për të ardhmen e Tokës?
Profesor Thorsten Becker, një nga autorët e studimit, tha se ky zbulim mund të na ndihmojë të kuptojmë se si evoluojnë kontinentet dhe cili është cikli i tyre jetësor: “Ky fenomen është i rëndësishëm për të kuptuar se si kontinentet formohen, shpërbëhen dhe riciklohen.”
Autori kryesor i studimit, profesori Junlin Hua, shtoi se studiuesit jo vetëm që vëzhguan fenomenin nën kraton, por gjithashtu zhvilluan një teori të re rreth asaj që e shkakton atë.
A duhet të shqetësohemi?
Jo! Fenomeni po evoluon shumë ngadalë dhe në një moment do të ndalet vetë , pasi pllaka Farallon do të vazhdojë të zhytet më thellë, duke mos prekur më litosferën e Amerikës së Veriut.
Me pak fjalë, kontinenti amerikan nuk është gati të shembet, por shkenca sapo ka bërë një zbulim magjepsës që mund të hedhë dritë mbi evolucionin gjeologjik të planetit tonë.
