Siguria kibernetike e rrezikuar edhe nA� KosovA�

Siguria Kibernetike A�shtA� njA�ri nga shqetA�simet e shekullit tA� 21 me tA� cilin po pA�rballet edhe Kosova. PA�r kA�tA� arsye njA� hapA�sirA� e siguruar kibernetike kA�rkon njA� vA�mendje tA� theksuar nga institucionet dhe nivelet e larta tA� shtetit.

GjatA� vitit 2017 raste tA� cilat janA� paraqitur nA� PolicinA� e KosovA�s qA� lidhen me krimet kibernetike janA� rreth 40 tA� tilla, qA� tashmA� sipas zA�dhA�nA�sit tA� PolicisA� sA� KosovA�s, Daut Hoxha janA� kryer tA� gjitha obligimet ligjore tA� parapara.

Hoxha ka theksuar se institucioni qA� ai pA�rfaqA�son ka ndA�rmarr veprime tA� vazhdueshme dhe po shA�nohen rezultate konkrete kur vije puna tA� sigurimi i hapA�sirA�s kibernetike.

a�?Policia e KosovA�s nA� kuadA�r tA� saj ka njA�sitet relevante qe trajtojnA� rastet e tilla qe ndA�rlidhen me krime kibernetike.

Veprime tA� vazhdueshme ndA�rmerren dhe Policia e KosovA�s ka shA�nuar rezultate konkrete, varA�sisht prej informacioneve pA�r raste tA� ndryshme ku janA� identifikuar aktivitete tA� kundA�rligjshme dhe ka pasur elemente pA�r inicimin e hetimeve pA�r raste tA� tilla.a�? A�shtA� shprehur Hoxha.

E duke qenA� qA� rrjetet sociale mund tA� shkaktojnA� problem sa i pA�rket sigurisA� kibernetike, Hoxha ka theksuar se Policia e KosovA�s nA� koordinim me autoritetet kompetente ka arritur qA� tA� mbyll me dhjetA�ra llogari edhe nA� rrjetet sociale.

Blerim Rexha, udhA�heqA�si i departamentit tA� inxhinierisA� kompjuterike, pA�r Indeksonline ka thA�nA� se Kosova A�shtA� rrezikuar nga sulmet kibernetike por ekzistojnA� mekanizma mbrojtA�s qA� cilA�t mundohen tA� ruajnA� hapA�sirA�n kibernetike nA� KosovA�.

Sipas tij, Kosova vazhdon tA� jetA� mA� pak e rrezikuar nga sulmet kibernetike pasi qA� nuk posedon shA�rbime elektronike digjitale, siA� ofrojnA� vendet e tjera.

a�?ShumA� qytetarA� nA� KosovA� shfrytA�zojnA� shA�rbime qA� hostohen (ruhen dhe pA�rpunohen) jashtA� KosovA�s, siA� A�shtA� rasti i Facebook, Google, Apple, Viber, A�hatsApp, etj. asnjA� nga kA�to shA�rbime fizikisht nuk ndodhen nA� KosovA�. Kosova ka bA�rA� progres tA� vogA�l nA� ofrimin e shA�rbimeve elektronike (digjitale). Ato pak shA�rbime ofron nga Qeveria dhe shumA� pak shA�rbime ofrohen nga komunat dhe ndA�rmarrjet ekonomike. Duke pasur pak shA�rbime online, qA� hostohen (ruhen dhe pA�rpunohen) nA� KosovA� jemi mA� pak tA� ekspozuar ndaj sulmeve kibernetike. MeqenA�se interesimi i sulmuesve potencial pA�r kA�to pak shA�rbime A�shtA� shumA� i vogA�l, mund tA� konkludohet qA� hapA�sira kibernetike nA� KosovA� A�shtA� e sigurta�?, ka theksuar Rexha.

Eksperi i kA�saj fushe ka theksuar gjithashtu se edhe pse ekzistojnA� mekanizma qA� lidhen me sigurinA� kibernetike nA� KosovA�, si Strategjia ShtetA�rore pA�r SigurinA� Kibernetike dhe ekipi kosovar i CERT, ende ka nevojA� pA�r pA�rmirA�sime.

KA�to pA�rmirA�sime lidhen me shtimin e stafit dhe buxhetit nA� kudA�r tA� ekipit shtetA�rorA� tA� CERT-it.

Ndryshe, Rexha ka theksuar se fusha kibernetike A�shtA� njA�ra nga ato mA� intrigueset dhe sfidueset pA�r tA� rinjtA� nA� KosovA� duke u futur edhe nA� plan programet e tA� gjitha institucioneve arsimore./Indeksonline/