Lluka: Qeveria e KosovA�s sa��do tA� shpenzojA� asnjA� cent nga buxheti i saj pA�r a�?KosovA�n e Rea�?

Ministri i Zhvillimit Ekonomik, Valdrin Lluka ka thA�nA� sonte se Qeveria e KosovA�s nuk A�shtA� ajo qA� do ta financoj termocentralin a�?Kosova e Rea�?.

NA� njA� postim nA� Facebook, Lluka ka shkruar se duke marrA� parasysh faktorA�t mjedisorA� dhe faktorA�t e kostos, Qeveria u pA�rcaktua se Termocentrali a�?Kosova e Rea�� A�shtA� zgjidhje e nevojshme pA�r periudhA�n afatgjatA�, duke mundA�suar pavarA�sinA� dhe sigurinA� e furnizimit me energji elektrike dhe duke mundA�suar kalimin mA� tA� sigurt energjetik nga energjia qA� varet nga linjiti drejt Burimeve tA� RipA�rtA�ritshme tA� EnergjisA�.

Lexoni postimin e plotA� tA� LlukA�s:

NjA� ndA�r pikat kryesore tA� StrategjisA� sA� EnergjisA� sA� KosovA�s A�shtA� zhvillimi i kapaciteteve tA� reja gjeneruese tA� energjisA� elektrike. Kjo nA�nkupton qA� Qeveria e KosovA�s po angazhohet pA�r zhvillim tA� kapaciteteve tA� reja gjeneruese nga tA� gjitha burimet e mundshme qA� i posedon vendi ynA�. NjA� ndA�r projektet mA� tA� mA�dha tA� kA�saj fushe A�shtA� Projekti pA�r Termocentralin a�?Kosova e Rea�?.

NA� tA� njA�jtA�n kohA�, politikat ekonomike tA� KosovA�s janA� tA� orientuara pA�r fuqizimin sa mA� tA� madh tA� sektorit privat, andaj edhe pA�r pjesA�n mA� tA� madhe tA� kapaciteteve gjeneruese tA� energjisA� elektrike, vendi ynA� ka bA�rA� pA�rpjekje qA� investimet tA� vijnA� nga sektori privat. MirA�po, pA�r ta��i arritur tA� gjitha objektivat ekonomike tA� QeverisA� sA� KosovA�s A�A�shtje kruciale A�shtA� qA� fillimisht tA� arrihet pavarA�sia energjetike e vendit, si dhe siguria e furnizimit tA� rregull me energji elektrike.

PA�r tA� garantuar pavarA�si energjetike dhe pA�r tA� ofruar siguri nA� furnizimin me energji elektrike, Kosova duhet tA� zA�vendA�sojA� kapacitetet e TC a�?Kosova Aa�? me kapacitete tA� reja gjeneruese. NA� pA�rgatitjen e projektit tA� Termocentralit Kosova e Re (TCKR), Qeveria i ka marrA� parasysh me kujdes tA� gjithA� faktorA�t determinues, duke pA�rfshirA� edhe faktorA�t mjedisorA� edhe ata tA� kostos.

NA� fakt, pA�r tA� siguruar financim nga Institucionet Financiare NdA�rkombA�tare (IFI) pA�r njA� termocentral me djegie tA� linjitit, janA� marrA� parasysh plotA�sisht tA� gjitha alternativat e realizueshme dhe kostot e tyre ekonomike. Studimet e shumta qA� janA� bA�rA� nA� vlerA�simin e ndikimeve dhe kostos kanA� ardhur nA� pA�rfundim se Termocentrali a�?Kosova e Rea�?, nA� formA�n qA� po e zhvillojmA� ne, A�shtA� opsioni me koston mA� tA� ulA�t pA�r tA� arritur kA�to qA�llime.

Rrjedhimisht, duke marrA� parasysh edhe faktorA�t mjedisorA� dhe faktorA�t e kostos, Qeveria u pA�rcaktua pA�r Termocentralin a�?Kosova e Rea�? A�shtA� zgjidhje e nevojshme pA�r periudhA�n afatgjatA�, duke mundA�suar pavarA�sinA� dhe sigurinA� e furnizimit me energji elektrike dhe duke mundA�suar kalimin mA� tA� sigurt energjetik nga energjia qA� varet nga linjiti drejt Burimeve tA� RipA�rtA�ritshme tA� EnergjisA�.

Projekti i Termocentralit a�?Kosova e Rea�? A�shtA� projekt i Partneritetit Publiko Privat (PPP). NA� kA�tA� rast, sikurse edhe nA� rastin e Aeroportit NdA�rkombA�tar tA� PrishtinA�s, sektori privat do tA� operojA� impiantin pA�r 20 vjet, e pastaj ia transferon atA� sektorit publik pa asnjA� kosto.

Termocentrali a�?Kosova e Rea�? do tA� dizajnohet dhe ndA�rtohet pA�r njA� jetA�gjatA�si operacionale prej 40 vitesh, kA�shtu qA� Qeveria do tA� jetA� nA� gjendje tA� operojA� me termocentralin pA�r periudhA�n e mbetur prej 20 vitesh.

Projekti TC a�?Kosova e Rea�? do tA� realizohet komplet nga investimet private, pra Qeveria e KosovA�s nga buxheti i saj nuk do tA� shpenzojA� asnjA� cent pA�r kA�tA� projekt. Investitori privat ContourGlobal, do tA� investojA� tA�rA� projektin, ku nga shuma e pA�rgjithshme do tA� investojA� 30% tA� kapitalit tA� saj, kurse pjesA�n tjetA�r investitori do ta sigurojA� nA� formA� kredie nga institucionet ndA�rkombA�tare financiare, siA� A�shtA� Banka BotA�rore, partneri ynA� kyA� nA� kA�tA� projekt, me institucionet e saj tA� brendshme si MIGA, IFC dhe IDA, pastaj Banka Evropiane pA�r RindA�rtim dhe Zhvillim, BERZH (Republika e KosovA�s u bA� shteti i 66-tA� anA�tar i BERZH nA� dhjetor 2012.

KA�shtu qA� Projekti i Termocentralit a�?Kosova e Rea�? u kualifikua pA�r mbA�shtetje nga BERZH, pA�rfshirA� mbA�shtetjen financiare.), AgjencitA� e Kreditimit tA� Eksportit (ECA), Bankat Ex-Im, kreditorA� komercialA� dhe institucione potenciale kredituese tA� furnizuesit.

NA� kA�tA� pjesA� duhet tA� sqarojmA� se IRR (Norma e Brendshme e Kthimit) nA� kapital, A�shtA� interesi qA� investitori kA�rkon ta kthejA� pA�r investimin qA� do tA� bA�j nA� KosovA�. Shifra e kA�rkuar nga ContourGlobal ka qenA� nA� mes tA� 23 deri 27%, kurse ne gjatA� bisedimeve kemi arritur qA� kA�tA� ta ulim deri nA� 18.5%. MirA�po, duhet tA� sqarojmA� se kjo normA� e interesit A�shtA� e aplikueshme vetA�m pA�r 30% tA� mjeteve tA� totalit tA� Projektit, (mjete kA�to qA� investitori do ta��i investojA� nga kapitali i vet), kurse pjesa tjetA�r do tA� jenA� kredi nga institucionet financiare ndA�rkombA�tare, pA�r tA� cilat nuk aplikohet IRR. Pra interesi i kA�tyre kredive (70% e totalit tA� Projektit), do tA� jetA� shumA� mA� i ulA�t, sipas praktikave diku nA�n 7%.

Qeveria e KosovA�s ka rol kyA� pA�r mbikA�qyrjen e secilit proces tA� financimit dhe investimet qA� Investitori do ta��i bA�j nA� kA�tA� Projekt. Po ashtu, Qeveria e KosovA�s A�shtA� shumA� e angazhuar edhe nA� procesin tenderues qA� investitori do ta shpallA� pA�r pA�rzgjedhjen e KompanisA� NdA�rtuese (Inxhiniering, Projektim dhe NdA�rtim). Me kA�tA� ne do tA� sigurohemi se A�do proces dhe procedurA� A�shtA� bA�rA� nA� pA�rputhje tA� plotA� me tA� gjitha aspektet ligjore dhe ekonomike vendore dhe ndA�rkombA�tare. /Indeksonline/