17:00 / E Shtunë, 21 Prill 2018 / indeksADMonline

Miliona euro evazion fiskal nA� veri

Evazioni fiskal nA� KosovA� nga pA�rfaqA�sues tA� bizneseve, konsiderohet tA� ketA� marrA� pA�rmasa shqetA�suese, nA� veA�anti nA� veri tA� vendit. Si e tillA�, kjo dukuri thuhet tA� ketA� dA�mtuar buxhetin e KosovA�s pA�r miliona euro dhe njA�herA�sh ka krijuar konkurrencA� tA� padrejtA� nA� treg.
PA�r tA� hetuar dhe identifikuarA�tA� gjitha rastet e bizneseve,A�tA� cilat nA� njA� formA� mundohen ta��iu shmangen tatimeve, autoritetet nA� KosovA� thonA� tA� kenA� shtuar aktivitetet e tyre.

PA�rfaqA�sues tA� AdministratA�s Tatimore tA� KosovA�s thonA� se evazion fiskal ka nA� tA� gjitha anA�t e KosovA�s, porse, sipas tyre, mendohet se ky aktivitet A�shtA� i shtrirA� mA� sA� shumti nA� katA�r komunatA�nA� veri tA� KosovA�s, tA� banuara me shumicA� serbe.

ZA�vendA�sdrejtori i AdministratA�s Tatimore tA� KosovA�s, Hamdi Hoxha, nA� njA� bisedA� pA�r Radion Evropa e LirA� tregon se pA�r herA� tA� parA� kanA� realizuar njA� hetim me pA�rmasa tA� hetimit tatimor nA� Zubin Potok, nA� veri tA� KosovA�s, ku edhe kanA� identifikuar njA� rast tA� evazionit fiskal, derisa disa raste tA� tjera janA� nA� hetim e sipA�r.

a�?KohA�ve tA� fundit kemi shtuar aktivitetet pA�r tA� hetuar dhe identifikuar tA� gjitha rastet qA� ndikojnA� nA� evazion fiskal. NA� bazA� tA� autorizimit tA� ProkurorisA�, javA�n e kaluar kemi pasur njA� aktivitet. Nga ai aktivitet, ka rezultuar tA� sekuestrohen prova materiale qA� dyshohet pA�r shmangie tatimore ku vlera e transaksioneve fiktive qA� mendohet se kanA� ndodhur vetA�m nA� kA�tA� rast, A�shtA� rreth 4 milionA� euro. Hetuesit tatimorA� janA� duke bA�rA� punA�n e tyre dhe sapo tA� kemi njA� raport final, do tA� jetA� i informuar opinionia�?.

a�?Ky rast ka pasur tA� bA�jA� transaksione fiktive qA� nA�nkupton lA�shimin e faturave pa ndodhur qarkullimi i mallrave dhe pagesave, pra vetA�m lA�shimi i faturave pa aktivitet ekonomika�?, thekson Hoxha.

Bizneset qA� pA�rfshihen mA� sA� shumti nA� evazion fiskal, thotA� Hoxha, janA� bizneset tregtare dhe bizneset qA� merren me aktivitete tA� ndryshme, por tA� cilat kanA� si synim tA� sigurojnA� dokumentacion jovalid qA� ta��i shmangen tatimit.

Hoxha thotA� se janA� shumA� aktivA� nA� terren pA�r tA� parandaluar dhe luftuar ekonominA� joformale, qA� si e tillA� e dA�mton edhe sektorin publik dhe atA� privat. Ai thotA� se nA�pA�r vite ka pasur rA�nie tA� evazionit fiskal dhe kjo sipas tij, pasqyrohet mA� sA� miri nA� rritjen e tA� hyrave tatimore.

a�?Nga viti nA� vit kemi progres tA� lartA� tA� tA� hyrave tatimore. Derisa nA� periudhA�n janar-mars 2017 kemi pasur 94 milionA� euro tA� hyra nA� periudhA�n e njA�jtA� tA� kA�tij viti kemi mbi 108 milionA� euro tA� hyra tatimorea�?, bA�n tA� ditur Hoxha.

NA� raportet vendore dhe ndA�rkombA�tare nA� vazhdimA�si theksohet seA�ekonomia joligjoreA�nA� KosovA� A�shtA� mA� shumA� se 30 pA�r qind tA� bruto produktit vendor, qA� pA�rkthyer nA� shifra A�shtA� rreth 1.8 miliard euro nA� vit.

PA�rfaqA�sues tA� bizneseve thonA� se disa afarist nA� KosovA�, nA� veA�anti nA� veri tA� vendit, vazhdojnA� ta��u shmangen obligimeve tatimore, duke krijuar evazioni fiskal, krim tA� organizuar dhe dA�mtim tA� buxhetit tA� KosovA�s, njA�herA�shA�A�rregullim tA� tregutA�tA� lirA� kosovar.

Kryetari i OdA�s Ekonomike tA� KosovA�s, Safet GA�rxhaliu, nA� njA� prononcim pA�r Radion Evropa e LirA� thotA� se evazioni fiskal A�shtA� nA� pA�rmasa shqetA�suese, nA� veA�anti nA� veri tA� vendit.

a�?Oda Ekonomike e KosovA�s ka alarmuar pA�r kA�tA� dukuri. Evazioni fiskal pA�r fat keq A�shtA� nA� rritje e sipA�r. Sfida mA� e madhe A�shtA� veriu i KosovA�s dhe partneriteti i kompanive nga veriu me ato nA� brendi tA� KosovA�s. Dhe, nA� kA�tA� drejtim, A�shtA� duke u dA�mtuar konkurrenca e drejtA� nA� tA� bA�rit biznes dhe mbi tA� gjitha A�shtA� duke u dA�mtuar mundA�sia e rritjes sA� atraktivitetit tA� KosovA�s pA�r investitorA� tA� huaja�?, thotA� GA�rxhaliu.

NA� anA�n tjetA�r, profesori i EkonomisA�, Berim Ramosaj, thotA� se Administrata Tatimore e KosovA�s ka mungesA� tA� kapaciteteve pA�r tA� rritur nivelin e luftimit tA� evazionit fiskal. Edhe sipas Ramosajt, evazioni fiskal A�shtA� i pranishA�m gati nA� tA� gjitha pjesA�t e vendit, por mA� sA� shumti nA� veri.

a�?Evazioni fiskal nA� veri tA� KosovA�s A�shtA� nA� nivel tA� lartA�. Atje ka shkallA� tA� lartA� tA� informalitetit, ka shkallA� tA� lartA� tA� korrupsionit dhe krimit tA� organizuar. Ka shumA� biznese, qoftA� shqiptare dhe serbe, qA� janA� tA� lidhura nA� mes vete dhe bA�jnA� veprime tA� tilla tA� evazionit fiskal, nA� veA�anti kur bA�het fjalA�A�pA�r derivatet e naftA�sa�?,A�thotA� Ramosaj.

Ramosaj shton se sfida mA� e madhe e sistemit financiar nA� KosovA� A�shtA� ekonomia joformale.

a�?Duke marrA� parasysh kA�to probleme dhe shumA� tA� tjera, mendoj qA� terapia qA�ndron edhe nA� luftimin e korrupsionit, por dhe rregullimin strikt dhe definimin e qartA� tA� detyrave, qoftA� nA� nivel tA� ATK-sA�, qoftA� nA� nivel tA� prokurimit dhe nA� nivel qendA�r, sepse shihet qA�A�bizneset e mA�dhaA�janA� duke u ikur mA� sA� shumti tatimevea�?, vlerA�son Ramosaj.

PA�rfaqA�sues tA� biznesit nA� KosovA�, ndA�rkohA�, kritikojnA� autoritetet pA�r mospajisje tA� tA� gjitha bizneseve meA�arka fiskale.

Safet GA�rxhaliu thotA� se vetA� fakti qA� edhe mA� tutje procesi i vendosjes sA� arkave fiskale, proces i filluar nA� vitin 2010, nuk A�shtA� i pA�rmbaruar dA�shmon edhe njA�herA� se sa i lartA� mund tA� jetA� joformaliteti nA� KosovA�.

a�?Ne kemi alarmuar institucionet e KosovA�s. Kemi treguar se nA�se bisedon me Odat Ekonomike homologe nA� rajon dhe mA� gjerA�, shihet se evidenca e eksporteve dhe importeve qA� hyjnA� nA� KosovA� A�shtA� nA� diskrepancA� shumA� tA� madhe dhe e tA�rA� kjo dA�shmon se A�shtA� duke u punuar me letra tA� dyfishta. Veriu i KosovA�s qA� A�shtA� shndA�rruar nA� njA� vrimA� tA� zezA�, jo vetA�m pA�r KosovA�n, por edhe pA�r Ballkanin, A�shtA� duke u manipuluar me tA� dhA�na, A�shtA� duke u dA�mtuar buxheti dhe e tA�rA� kjo nA� mA�nyrA� direkte ka ngulfatur zhvillimin ekonomik dhe sektorin provata�?, thotA� GA�rxhaliu.

Vendosja e arkave fiskale,A�nga Administrata Tatimore e KosovA�s ishte bA�rA� me qA�llim tA� shmangies sA� evazionit fiskal, pasi potenciali i kA�tij sistemi A�shtA� qA� tA� regjistrojA� tA� gjitha hyrjet dhe shitjet nA� dyqan.

ZA�vendA�sdrejtori i AdministratA�s Tatimore tA� KosovA�s, Hamdi Hoxha, thotA� se procesi i fiskalizimit A�shtA� njA� proces qA� ka shA�nuar progres dhe se A�shtA� njA� numA�r i madh i bizneseve qA� tashmA� A�shtA� pajisur me arka fiskale.

a�?Kemi pasur progres tA� mirA� nA� fiskalizimin e bizneseve, nA� veA�anti bizneseve qA� merren me tregtinA� e shitjes sA� karburanteve. NA� masA�n mA� tA� madhe, kA�to biznese janA� fiskalizuar me 90 pA�r qind tA� qarkullimit tA� pA�rgjithshA�m, ka mbetur njA� numA�r i bizneseve qA� janA� nA� zonat rurale. Mbi 35 mijA� arka fiskale janA� instaluar, derisa numri i bizneseve tA� fiskalizuara arrin nA� A�shtA� 27 mijA�. Po ashtu, janA� edhe disa biznese tA� cilat me Ligj nuk i nA�nshtrohen fiskalizimita�?, shpjegon Hoxha.

Administrata Tatimore dheA�Doganat e KosovA�sA�janA� kontribuuesit kryesorA� tA� buxhetit tA� shtetit, i cili nA� kA�tA� vit kap shifrA�n e afA�r 2 miliardA� eurove.