Si e ndryshuan botën “autobanat” e Gjermanisë?

Ah po, “ze Autobahn”. Pak monumente të tjera përfaqësojnë Gjermaninë më shumë sesa sistemi i autostradave. Katedralja e Kolnit është veçanti e Gjermanisë perëndimore gjersa kullat televizive në Berlin është një akt i inxhinierisë së Lindjes, por autobahn (fjalë për fjalë “pistë veturash”) lidh të gjithë vendin.

Gjatë dekadave, ajo është shndërruar nga një pjesë utilitare e infrastrukturës kombëtare në një ikonë kulturore që ka sjellë vepra arti, albume, mallra nëpër botë – dhe madje edhe emrin e një pubi irlandez, raporton cnn.

Por pse është bërë kaq legjendare dhe çfarë marrëdhënie kanë gjermanët me Autobanin e tyre sot? Më e rëndësishmja, a është e vërtetë që ju mund të vozisni aq shpejt sa të doni në të?

Fillime të dyshimta

Gjëja e parë: nazistët nuk e shpikën Autobahnin. Në vend të kësaj, ideja e ndërtimit të autostradave që lidhin qytetet e Gjermanisë pas Luftës së Parë Botërore u krijua në Republikën e Weimar.

Rruga e parë publike e këtij lloji u përfundua në vitin 1932, duke lidhur Kolnin dhe Bonin. Ekziston, akoma edhe sot dhe është pjesë e Autobahn 555.

Pasi famëkeqi Adolf Hitler u ngrit në pushtet në vitin 1933, ai përdori “Autobahn” për përfitime politike, duke emëruar Fritz Todt si “Inspektor i Përgjithshëm i Ndërtimit Rrugor Gjerman”, dhe duke e ngarkuar atë me rritjen e rrjetit të autostradave.

Todt ishte pas një programi për krijimin e vendeve të punës i cili, sipas propagandës naziste, ndihmoi në zhdukjen e papunësisë në Gjermani. Punëtorët e “autobaneve” jetonin në kampe pune afër vendeve të tyre të ndërtimit, megjithëse shpesh nuk vinin këtu vullnetarisht – ata u rekrutuan përmes Shërbimit të Detyrueshëm të Punës në Rajh (në atë mënyrë, ata u hoqën nga regjistri i papunësisë).

Rruga Frankfurt-Mannheim në vitin 1935

Rezultatet e vërteta të zgjerimit të autostradës ishin të pakta, megjithatë, ndërtimi gjithnjë e më shumë u mbështet te punëtorët e detyruar dhe të burgosurit në kampet e përqendrimit pasi shpërtheu lufta në vitin 1939.

“Për shkak të numrit masiv të punëtorëve të kërkuar për të mbështetur prodhimin e nevojshëm që të nis një luftë, ata përfunduan nga punëtorët për të ndërtuar Autobahn, duke bërë punën e detyruar gjithnjë e më të rëndësishme”, thotë Alice Etropolszky, ekspert i lëvizjes dhe ekipi i marketingut të produkteve kryeson në transportin publik në Berlin, transmeton Telegrafi.

Puna e detyruar, shton ajo, u zhvillua “padyshim në kushte shumë të këqija të punës”. Deri në vitin 1942, kur lufta u kthye kundër nazistëve, kishin përfunduar vetëm 23,800 kilometra nga autostrada e planifikuar 20 mijë kilometra.

Lindja vs. Perëndimi

Nën një vend të ndarë, Gjermania Perëndimore dhe Lindore zhvilluan ndaras Autobanin

Pas luftës, shumica e autostradave ekzistuese në Gjermaninë Perëndimore u riparuan dhe u vunë përsëri në përdorim, me një program zgjerimi që filloi në vitet 1950.

Gjatë Luftës së Ftohtë, disa pjesë të autostradës u krijuan për të funksionuar si fusha të improvizuara ajrore për trupat aleate në rast të një pushtimi Sovjetik.

Në GDR (Gjermania Lindore), ndërkohë, autostradat u përdorën kryesisht për trafik ushtarak dhe automjete prodhuese në pronësi të shtetit.

Ndryshimi në qëndrim kur bëhet fjalë për ndërtimin e autostradës në Gjermaninë e ndarë do të thotë gjithashtu që edhe sot, në disa pjesë të vendit, ju ende mund të ndjeni ndryshimin kur kaloni nga një sipërfaqe e lëmuar e Gjermanisë Perëndimore mbi blloqet e vjetra të betonit që përdornin për të formuar shumicën e autostradave në Gjermaninë Lindore.

Autostrada sot

Autobani sot në shtetin gjerman

Që nga viti 1953, termi zyrtar për autostradat gjermane ka qenë Bundesautobahn, “autostrada federale”. Tani ka një 13 mijë kilometra autostrada, duke e renditur atë në mesin e sistemeve më të gjata dhe më të dendura në botë.

Shumica e seksioneve kanë dy, tre ose edhe katër rrugë në secilin drejtim, plus një rrugë të përhershme emergjence.

Ndërsa për shumë gjermanë “Autobahn” është një pamje e përditshme, e paprekshme, tifozët e vërtetë ende e vlerësojnë atë. Arkitekti i Kolnit, Christian Busch është një prej tyre.

“Gjithmonë ka zhvillime teknike që bëjnë një përmirësim të dukshëm për përdoruesin”, thotë ai duke shtuar se “Mënyra se si është ndërtuar është një shembull i artit të inxhinierisë”.

Autobani financohet nga taksat dhe mirëmbahet nga vetë shteti gjerman dhe jo nga rajonet që kalon. Veturat kanë qasje falas, por që nga viti 2005, kamionët duhet të paguajnë një taksë.

Autostrada gjithashtu ka forcën e vet policore, “Autobahnpolizei”, shpesh duke përdorur makina policie të pashënuara të pajisura me kamera video për të dokumentuar shkeljet e shpejtësisë.

Ata madje kanë një serial televiziv kushtuar tyre, “Alarm für Cobra 11”, i cili përqendrohet në punën e mbushur me veprime të një ekipi të “Autobahnpolizei” në zonën Rhine-Ruhr.

Gjermania, shteti i vetëm në botë që nuk ka kufizim të shpejtësisë

Në vetëdijen publike

Nuk është çudi që autostrada gjithashtu ka lënë një ndikim kulturor, duke filluar me këngën dhe albumin “Autobahn” nga pionierët elektronikë gjermanë Kraftwerk, i cili arriti në 25 në Billboard Hot 100 në vitin 1975.

Kënga gjithashtu ndikoi tek “The Big Lebowski”, klasikja e kultit e vitit 1998 nga Vëllezërit Coen. Në film, “Autobahn” është emri i grupit tekno-pop të antagonistit kryesor, Uli Kunkel (Peter Stormare) dhe dy shokëve të grupit nihilist (të luajtur nga Torsten Voges dhe basisti i Red Hot Chili Peppers, Flea).

Larg nga autobani, në veri të Irlandës Dublin, ju mund të keni një Guinness në Autobahn Road House Bar dhe Restorant.

Ekzistojnë gjithashtu disa qasje më të menduara për ndikimin kulturor të Autobahnit në Gjermani. Kur rajoni kryesisht industrial Ruhr në perëndim të vendit u emërua Kryeqyteti Evropian i Kulturës në vitin 2010, pjesë të mëdha të A40 ishin të mbyllura për trafik.

Në vend të kësaj, dy milionë njerëz e përdorën atë për të ecur, për të ecur me biçikletë, për të vrapuar, për të bërë një piknik apo edhe për të marrë pjesë në një koncert – e gjithë kjo pjesë e një pjese arti publik të titulluar “Still-Leben”, ose “Still Life”.

Autostrada e së ardhmes

Autostradat gjermane janë parajsa për shoferët e “çmendur” pas shpejtësive

Sot, Gjermania është i vetmi vend Evropian pa kufizim në shpejtësi dhe diskutimet rreth prezantimit të tij kanë qenë gjithmonë një temë e nxehtë në politikën gjermane. Thirrjet për futjen e kufizimeve të shpejtësisë kanë ekzistuar që nga vitet 1980 dhe janë rritur në vitet e fundit – jo më pak sepse ato mund të ulin emetimet e CO2.

Partia e Gjelbër u përpoq të vendosë një kufizim të shpejtësisë në 130 km/h në vitin 2019, por u mbi-votua, transmeton Telegrafi.

Kufiri i shpejtësisë apo jo, një sfidë tjetër është roli i “Autobahn” në krizën e klimës. A do të zëvendësohet me shinat e trenave në të ardhmen? Alice Etropolszky beson se “ambienti i kontrolluar” do të thotë se do të ketë fuqi ngjitëse.

“Për sa i përket sjelljes njerëzore, “Autobahn” është shumë i kontrolluar – njerëzit e përdorin atë vetëm për të shkuar nga A në B”, thotë ajo.

“Besoj se shumë shpejt do të shohim transport të automatizuar të mallrave, i cili do të pasohet nga një zgjidhje vazhdimisht më e automatizuar për transportin e udhëtarëve”, tha ajo.

Por, siç thotë Christian Busch, “Fokusi që ka ekzistuar për një kohë të gjatë në trafikun e veturave dhe infrastrukturën që është rritur rreth saj në Gjermani komplikon zhvillimin e alternativave”.

Sidoqoftë, ai mendon se do të duhet të bëhen ndryshime “Sistemi po arrin kufijtë e tij të kapacitetit dhe urgjentisht nevojitet një rimendim”.

Tani për tani, politikanët dhe publiku në Gjermani janë të pavendosur rreth të ardhmes së “Autobahnit”.

Por ndërsa e ardhmja e saj mund të jetë e pasigurt, vendi i “Autobahnit” në historinë gjermane është i siguruar.

Si të vozisni në një Autobahn?

• Është e paligjshme të kalosh një automjet në të djathtë. Ju duhet të lëvizni në krahun e majtë në mënyrë që të kaloni, pasi krahu i djathtë është gjithmonë i rezervuar për trafik më të ngadaltë. Shoferët në Autobahn inkurajohen gjithashtu të mbajnë krahun e majtë të lirë edhe nëse nuk ka trafik tjetër, duke ndjekur të ashtuquajturën Rechtsfahrgebot, “rregulli i krahut të djathtë” – vetëm për të shmangur pritën nga një Ferrari.

• Në qoftë se nuk drejtoni një veturë F1, ekziston gjithmonë dikush më i shpejt se ju – kështu që gjithmonë kontrolloni pasqyrën e majtë të pamjes anësore. Ju mund të jeni duke bërë shpejtësinë e rekomanduar prej 130 km/h, por disa shoferë gjermanë do t’ju kalojnë me dyfishin e kësaj.

• Më e rëndësishmja, ka kufizime të shpejtësisë në Autobahn, të treguara gjithmonë me shenja ose ekrane elektronike të sipërme. Kufiri ligjor i shpejtësisë është një numër i zi në një shenjë të bardhë të rrumbullakët të përshkruar me të kuqe, dhe shumë seksione të Autobahnit kanë kufij prej 120 km/h ose më e ulët. Përmbajuni këtyre, nëse nuk doni të njoftoheni me Autobahnpolizei.

• Nëse i bindeni këtyre rregullave, ngasja në Autobahn është mjaft e sigurt. Sidoqoftë, nëse jeni në trafik të bllokuar pas një aksidenti përpara, do t’ju duhet të krijoni Rettungsgasse – krahu i automjetit të urgjencës.

Kur trafiku mbështetet për shkak të një emergjence, shoferëve u kërkohet me ligj të krijojnë hapësirë për shërbimet e urgjencës. Nëse ka vetëm dy krahë, ata duhet të lëvizin automjetet e tyre në të djathtën dhe ekstremin e majtë të rrugës, duke krijuar një “krah të mesëm”.

Nëse ka më shumë se dy rrugë, shoferët në rrugën e krahut të djathtë qëndrojnë shumë djathtas, ndërsa shoferët në rrugën e tretë ose të katërt të majtë qëndrojnë në ekstremin e majtë.