VA�shtirA� tA� verifikohen viktimat e dhunA�s seksuale tA� luftA�s

Mbi 300 tA� mbijetuar tA� dhunA�s seksuale gjatA� luftA�s kanA� dorA�zuar deri mA� tani aplikacionet nA� Komisionin pA�r Njohjen e Statusit tA� Viktimave tA� DhunA�s Seksuale tA� LuftA�s. Kryetarja e kA�tij Komisioni, Minire Begaj ka thA�nA� se deri mA� tani 29 personave u janA� aprovuar aplikacionet dhe ata do ta��i marrin pensionet nA� mA�nyrA� retroaktive qA� nga muaji mars i kA�tij viti.

Procesi i aplikimit pA�r statusin e viktimave seksuale gjatA� luftA�s sA� fundit nA� KosovA�, nA� Komisionin pA�r Njohjen e Statusit tA� Viktimave tA� DhunA�s Seksuale gjatA� LuftA�s A�shtA� duke shkuar mirA�, thonA� pA�rfaqA�sues tA� kA�tij Komisioni.

Sipas tyre interesimi i viktimave qA� aplikojnA� pA�r kA�tA� status vazhdon tA� rritet.

MegjithatA� stigma pA�r atA� se A�farA� kanA� pA�rjetuar kA�to tA� viktima tA� dhunA�s seksuale mbetet ende njA� sfidA� si pA�r gratA�A� ashtu edhe pA�r burrat, thotA� pA�r Radio KosovA�n, drejtoresha e QendrA�s sA� Rehabilitimit tA� TorturA�s sA� Viktimave Seksuale nA� KosovA�, Feride Rushiti.

Sipas Rushitit, qendra e secilA�s trajton viktimat e dhunimit nA� luftA�, burrat e kanA� shumA� mA� tA� vA�shtirA� tA� thyejnA� heshtjen pA�r tA� rrA�fyer dhe marrA� trajtimet e nevojshme.

a�?Pa e pasur edhe njA�farA� ndihme apo pA�rkrahje psikologjike nga psikologu apo fusha tA� tjera se A�farA� i duhet atij i duhet A�shtA� pak e vA�shtirA� pA�r tA� thyer heshtjen pas njA� periudhe tA� gjatA� kohore, me e nda rrA�fimin qoftA� me profesionistA� tA� organizatA�s apo dikA� tjetA�r. Prandaj A�shtA�A� e nevojshme ta��ju jepet ngrohtA�sia qA� kA�ta perona tA� ndajnA� pA�rvojA�n e tyre traumatike e cila mA� pastaj dokumentohet pA�rmes formularit dhe dorA�zohet tek komisioni qeveritara�?, ka thA�nA� Rushtiti.

Se A�shtA� e vA�shtirA�A� pA�r tA� rrA�fyer tmerrin e dhunA�s seksuale tregon A�njA�ri nga viktimat e gjinisA� mashkullore, nA� atA� kohA� 26 vjeA�ar. Ai rrA�fen pA�r Radio KosovA�n, se pA�rveA� bashkA�shortes sA� tij ende askush tjetA�r nuk di pA�r dhunimin e tij nA� luftA�. Ai tregon se nA� vitin 1999 nA� afA�rsi tA� a�?FushA�s sA� Pajtimita�? nA� PrishtinA� u mor nga njA�sitet paramilitare serbeA� dheA� u dhunua nA� bodrumet e Stacionit Policor nA� a�?Lagjen e MuhaxherA�vea�?.

Kjo viktimA� e dhunA�s seksuale tregon se para familjarA�ve e pati mjaft tA� vA�shtirA� ta fshihte tA� vA�rtetA�n. Madje vA�shtirA�sitA� mA� tA� mA�dha ai rrA�fen ta��i ketA� pasur para tre fA�mijA�ve tA� tij. A�VetA�m pas 16 vitesh ai mundi ta��i tregojA� gruas sA� tij pasi thotA� se a�? mA� nuk mund ta fshihte tA� vA�rtetA�na�?.

a�?Gruaja mA� ka hetuar qA� unA� kam pasur atA� ndarjen apo si ta quaj nA� heshtje, disponim jo tA� mirA�. Askush edhe nuk e di, edhe nuk do ta dijA� kurrA�. UnA� me A�do forcA� jam munduar ta��i ikA� tA� vA�rtetA�s tA� mos e dijA� askusha�?, tregon ai.

MegjithatA�A� ai inkurajon burrat e tjerA�, viktima tA� dhunA�s seksuale, qA� tA� lajmA�rohen pranA� Komisionit dhe tA� pA�rfitojnA� nga statusi qA� u mundA�sohet me ligj edhe pse thotA� se ky pension a�?nuk mjafton as pA�r shA�rbimet shA�ndetA�sorea�?.

a�?I kisha lutur tA� gjithA� ata qA� nuk kanA� aplikuar dhe qA� hezitojnA�, tA� vijnA� tA� aplikojnA�. Sepse sado qA� A�shtA� i vogA�l ky pension shA�rben pA�r barA�ra e pA�r shA�ndeta�?,tregon ai.

NdA�rkohA� Komisioni pA�r Njohjen e Statusit tA� Viktimave tA� DhunA�s Seksuale tA� LuftA�s nA� KosovA� tanimA� ka njohur 29 rastet e para.

TA� gjithA� kA�ta persona , sipas kryetares sA� kA�tij Komisioni, Minire Begaj pensionet do ta��i marrin nA� mA�nyrA� retroaktive qA� nga muaji mars i kA�tij viti.

a�?Faktikisht 29 rastet e para qA� i kemi miratuar apo qA� ua kemi njohur statusin e dhunimit tA� luftA�s i kemi proceduar nA� Departamentin e Familjeve tA� DA�shmorA�ve dhe InvalidA�ve tA� LuftA�s, A�qA� A�shtA� nA� kuadA�r tA� MinistrisA� sA� PunA�s dhe MirA�qenies Sociale dhe po konsiderojmA� se ato janA� nA� proces. Rastet qA� kanA� aplikuar nA� shkurt, i kemi miratuar nA� mars. Tash jemi nA� muajin e katA�rt kurse ata do tA� marrin pagesA�n edhe pA�r muajin marsa�?, ka thA�nA� Begaj.

MegjithatA�, procesi i verifikimit pA�r njohjen e statusit tA� viktimave tA� dhunA�s seksuale A�shtA� mjaft i vA�shtirA�, thotA� Begaj. Afati ligjor pA�r shqyrtimin e njA� aplikacioni A�shtA� 30 ditA�, por nA� rast tA� refuzimit, sipas A�saj tA� A�gjithA� kanA� tA� drejtA�n ankesA�s dhe rastet do tA� rishqyrtohen.

a�?Shumica e rasteve qA� janA� refuzuar, pA�rkundA�r faktit se kemi kA�rkuar dokumente shtesA� A�janA� pA�r shkak se vetA� pala p.sh nA� aplikacion e ka specifiku njA� fakt ose njA� provA�. Ne atA� e kemi kA�rkuar, A�e jo diA�ka qA� nuk A�shtA� nA� rregull, por kemi kA�rkuar atA� dokument pA�r tA� cilin vetA� pala ka thA�nA� se ka kryer njA� shA�rbim, apo njA� ndihmA� diku, por qA� pala nuk e ka dorA�zuar. Ne e kemi thirrur edhe palA�n nA� intervistA�, nA� mA�nyrA� qA� tA� paktA�n tA� mos i mohohet e drejta. Kur provat kanA� qenA� jo bindA�se, Komisioni nuk ka pasur ndonjA� bindje tA� thellA� qA� pala ka qenA� e dhunuar dhe e kemi refuzuar. Por tA� gjithA� ata tA� cilA�t i kemi refuzuar, kanA� tA� drejtA�n e ri shqyrtimit tA� kA�rkesA�s, ata mund tA� sjellinA� nA�se kanA� prova tA� reja, dokumente shtesA� ose thjeshtA� nA�se mendojnA� se i A�shtA� bA�rA� e padrejtA�a�? , ka thA�nA� Begaj.

NgaA� shkurti i kA�tij viti kur kaA� filluarA� procesi i aplikimit pA�r njohjen e statusit tA� viktimA�s sA� dhunA�s seksuale nA� luftA�, 367 persona kanA� aplikuar pA�r tA� iu njohur ky status. Prej tyre 55 janA� aprovuar dhe 40 A�tA� tjera janA� refuzuar. Ky proces do tA� jetA� i hapur deri nA�A� shkurt tA� vitit 2023.