Videoja e abuzimit, zhdukja misterioze dhe arrestimi/ Skandali që po trondit ushtrinë dhe politikën izraelite

Më pak se një javë më parë, Yifat Tomer-Yerushalmi ishte juristja më e lartë e ushtrisë izraelite, e ngarkuar me zbatimin e ligjit brenda forcave të armatosura të vendit.

Tani, ajo ndodhet nën arrest si pjesë e një hetimi penal për rrjedhjen e një videoje që tregon abuzim të rëndë, përfshirë abuzim seksual ndaj të ndaluarve palestinezë në një burg të njohur ushtarak izraelit.

Prej vitesh e shënjestruar nga e djathta izraelite, rënia e saj e shpejtë është shndërruar në një skandal kombëtar, duke e errësuar vetë videon që ndodhet në qendër të çështjes.

Skandali nis në korrik 2024, kur autoritetet ligjore të Forcave të Mbrojtjes së Izraelit (IDF) hapën hetim ndaj ushtarëve që dyshohej se shiheshin duke ushtruar dhunë seksuale ndaj një të ndaluari palestinez, të arrestuar gjatë luftës në Gaza.

Hetimi dhe arrestimi i ushtarëve ndezën një reagim të ashpër politik, me disa anëtarë të krahut të djathtë të koalicionit të kryeministrit Benjamin Netanyahu që iu bashkuan protestave dhe trazirave jashtë burgut Sde Teiman dhe gjykatës ushtarake ku u dërguan ushtarët.

Videoja u transmetua për herë të parë në Channel 12 në gusht 2024, por nuk ishte i vetmi raport që ngrinte shqetësime për kushtet në bazë. Në maj 2024, CNN foli me tre sinjalizues që përshkruan raste abuzimi në Sde Teiman. Një muaj më vonë, Izraeli njoftoi se do të fillonte mbylljen graduale të objektit.

Megjithatë, kjo nuk e zbuti fushatën e sulmeve ndaj juristes më të lartë të ushtrisë.

Të mërkurën, Tomer-Yerushalmi u pezullua nga detyra e avokates së përgjithshme ushtarake, pasi Prokurorja e Përgjithshme e Izraelit, Gali Baharav-Miara, njoftoi nisjen e një hetimi penal për rrjedhjen. Dy ditë më vonë, Tomer-Yerushalmi dha dorëheqjen, duke pranuar se ajo kishte miratuar publikimin e videos dhe duke marrë “përgjegjësi të plotë për çdo material që doli nga njësia drejt mediave”.

Në letrën e dorëheqjes, ajo shkruan se një “fushatë nxitjeje” kundër saj kishte arritur kulmin pas vendimit për të hetuar ushtarët e Sde Teiman. “Kjo fushatë vazhdon ende sot dhe po dëmton rëndë IDF-në, imazhin tim dhe qëndrueshmërinë e ushtarëve dhe komandantëve të saj”, shkroi ajo.

Për krahun e djathtë të Qeverisë izraelite, dorëheqja dhe hetimi nuk mjaftuan. Orë pas dorëheqjes së saj, ministri i Mbrojtjes Israel Katz tha se do të ndërmerrte “të gjitha sanksionet e nevojshme” kundër saj, përfshirë heqjen e gradës. Katz, që lëshoi më shumë se shtatë deklarata kundër saj brenda një jave, e akuzoi atë për përfshirje në një “kallëzim të rremë të përgjakur” kundër ushtarëve, edhe pse vërtetësia e videos nuk është vënë në dyshim dhe pesë ushtarë u akuzuan në shkurt 2025 për abuzim të të ndaluarit. Ata mohojnë fajësinë.

Netanyahu e quajti rrjedhjen “një goditje të jashtëzakonshme ndaj reputacionit”, duke e përshkruar të dielën si “katastrofën më të madhe e imazhit publik në historinë e Izraelit”.

Ministri i Sigurisë Kombëtare, Itamar Ben-Gvir, e quajti sjelljen e saj “kriminale nën petkun e ligjit” dhe kërkoi një prokuror special për të hetuar rrjedhjen.

Më pas, Tomer-Yerushalmi u zhduk. Për disa orë të dielën, ushtria dhe policia izraelite nuk arritën ta gjenin gruan që deri disa ditë më parë ishte juristja më e fuqishme e IDF-së. Ushtria njoftoi se do të “përdorte çdo mjet të mundshëm” për ta gjetur sa më shpejt.

Pas një kërkimi të gjerë, ajo u gjet në një plazh në veri të Tel-Avivit. Në mbrëmje, policia e arrestoi nën dyshime për disa akuza: mashtrim dhe shpërdorim detyre, abuzim me pushtetin zyrtar, pengim të drejtësisë dhe nxjerrje të informacionit si zyrtare publike.

Ajo ende nuk është ngritur formalisht në akuzë dhe nuk ka dhënë një deklaratë. Seanca e radhës është caktuar për të mërkurën. Avokati i saj refuzoi të komentojë.

Tomer-Yerushalmi dyshohet gjithashtu se ka mashtruar Gjykatën e Lartë dhe zyrtarë të lartë të ushtrisë e drejtësisë lidhur me rrjedhjen e videos dhe se ka dorëzuar një deklaratë të rreme në gjykatë. Së bashku me të, edhe zyrtarë të tjerë të lartë të prokurorisë ushtarake dyshohen për përfshirje në rrjedhje dhe mbulimin e saj. Policia thotë se janë pesë të dyshuar.

Ndërkohë, i ndaluari palestinez në qendër të çështjes është kthyer në Gaza si pjesë e një marrëveshjeje armëpushimi të ndërmjetësuar nga SHBA, duke ngritur pikëpyetje nëse gjyqi ndaj ushtarëve mund të vazhdojë pa dëshminë e viktimës.

Çështja është bërë pjesë e sulmit më të gjerë të koalicionit të Netanyahut ndaj gjyqësorit. Ministri i Drejtësisë, Yariv Levin, po përpiqet ta pengojë Prokuroren e Përgjithshme Baharav-Miara të hetojë çështjen, duke sugjeruar se edhe roli i saj duhet hetuar. “Kushdo që është në konflikt interesi nuk mund të jetë pjesë e hetimit”, tha ai.