Stresi në familje – Përshkrimi i stresit familjar

Shkruan: Dr. Dr. Halil Krasniqi

Çfarë është stresi familjar? Si përjetohet stresi në familje? Stresi familjar mund të ketë shumë fytyra dhe të shfaqet në forma dhe sjellje të ndryshme.

Sidomos, ngarkesat familjare dhe sociale në kohën pandemike, janë më të komplikuara sesa ato të zakonshmet. Sindromi psiqik, mund të prekë çdo person apo edhe shumë anëtarë, por nuk është e rrallë që i gjithë “sistemi familjar” të vuajë nga stresi dhe problemet sociale dhe ekonomike.

Për shembull, stresi mund të shfaqet në konflikte ose probleme familjare që nuk mund të zgjidhen.

Fëmijët e vegjël në veçanti vuajnë nga mosmarrëveshjet e prindërve sepse nuk janë në gjendje psiqike të mjaftueshme t’i trajtojnë sa duhet këto konflikte. Prindërit që kërkojnë shumë nga fëmijët e tyre dhe bëjnë presion mbi ta gjithashtu mund të shkaktojnë stres familjar.

Gjithësesi, fëmijët dhe veçanërisht të rriturit gjatë pubertetit gjithashtu mund të shkaktojnë kriza në familje, për shembull për arsye të anomalive në shkollë, ankthit në munges mësimi në shkollë, humbja e lexioneve nga pandemia, promblemet interfamiljare dhe monotonia e kapluar në shtëpi etj.

Stresi familjar mund të shkaktohet edhe nga fëmija: nënat janë veçanërisht më tepër të prekura sepse përpiqen dhe ndihem të obliguara të luajnë rolet e tyre të shumta në familie, duan të bëjnë drejtësi si një amvise, nënë, grua.

Por edhe grua në karrierë. Shpesh ka zonja e shtëpis edhe ide të idealizuara për rolin e tyre dhe kjo e sjell edhe në konfrontacione me dëshirën e saj për ti kryer detyrat e parashtruara por edhe mundësia e kufizuar për dështimin e vullnetit të saj. Kështu krijohet nje luftë psiqike në personin e saj duke shkaktuar edhe stress në familje.

Stresi në familje tregohet nga fakti se komunikimi përkeqësohet, Anëtaret e familjes nuk flasin për tema të ndryshme si shqetësimet, terminet, mësimet, puna, tërë këto që i përkasin familjes dhe problemeve.

Ky moskomunikim ne mes vehte, vetëm i bën gjërat më keq. Izolimi i anëtarëve individual të familjes gjithashtu mund të jetë pasojë nëse ka konflikte të vjetra. Fëmijët, në veçanti, bien në vijën e zjarrit kur prindërit e tyre kanë konflikte në mes vehte dhe keta nuk dinë t’i përpunojnë këto përvoja. Prandaj, ata shpesh tërhiqen ne dhomat e tyre dhe heshtin dhe nuk mund apo nuk guxojn të flasin me dikë në familje.

Situatën në familje tanime po e keqëson edhe telefoni, te cilin e posedon pothuajse cdo person edhe ata të moshave të mitura. Duke u marr kryesisht me telefonin (Internet, shkrime, postime, mesazhe, etj), izolohen anëtaret e familjes dhe humbin kontaktin me njëri tjetrin. Kjo shkakton edhe mos komunikimin apo diskutimin e shumë obligimeve familjare.

Dr. Dr. Halil Krasniqi, kirurg dhe Psikoteraput Klinik, Motivator Cilat janë pasojat e stresit në familje? Stresi familjar mund të çojë në sëmundje mendore dhe patologjike, për shembull sëmundje kardiovaskulare, Burn-out ose depresioni gjithashtu këto probleme shëndetësore mund të zhvillohet edhe nga një mbingarkesë në familje.

Këta përsona vuajnë nga stresi, nuk janë në gjendje të flenë siç duhet, meditojnë shumë dhe pësojnë ankesa psikosomatike si dhimbje barku, nauze apo dhimbje koke, munges apetiti, urinim të shpeshtë. Konfliktet midis partnerëve (bashkëshortë) mund të çojnë në prishjen, e familjeve për shkak të divorcit ose ndarjes, fëmijët të cilëve pastaj shpesh vuajnë më shumë dhe që nga ana tjetër paraqesin probleme të reja dhe te një pasnjëshme. Në disa raste, kjo madje mund të shkaktojë traumë tek fëmija, gjë që mund të dëmtojë shpirtin e fëmijës e më këte të shkatërroj edhe ardhmërin e tyre. Stresi në familje Cilët jan shkaktarët e stresit familjar? Ka shumë shkaqe të stresit në familje. Ato mund të jenë faktorë të brendshëm por edhe të jashtëm të cilët burojnë nga ndikimet e jashtme.

Faktorët e brendshëm përfshijnë, për shembull, vetë-dyshimin, dyshimi në vehtvete dhe aftësit vetjake, kërkesa të larta ndaj vetvetes dhe të tjerëve, mungesë mendjemadhësie për nevojat e vehta personale, aftësi të pamjaftueshme për t’u marrë me konflikte dhe frikë nga ndarja ose vetmia. Aftësia për të mos qenë në gjendje të thonë jo. Gjithashtu stresohen shumë njerëz duke e ngarkuar vethtën me shumë detyra te cilat nuk mund ti kryejn.

Ndikimet e jashtme mund të përfshijnë barrën e dyfishtë të punës dhe familjes, një ndarje të pamjaftueshme të punës, konflikte brenda familjes, mungesë vëmendjeje, shqetësime në komunikimin (çift) dhe kujdesin e anëtarëve të familjes së vjetër ose të sëmurë. Humbja e anëtarëve të familjes gjithashtu mund të shkaktojë një krizë të thellë. Përveç kësaj, stresi mund të lindë nëse dikush në familje vuan nga një sëmundje mendore. Shqetësimet financiare, ekonomike, sociale dhe stresi në punë gjithashtu mund të ndikojnë në jetën e familjes dhe të krijojnë stres. Kur bëhet stresi familjar i rrezikshëm? Rritja e nervozitetit, mungesa e qetësis shpirtërore, sjellja e padrejtë, tërheqja nga shoqërija dhe familja.