Kosova me pak raste tA� malaries

Kosova A�shtA� e gatshme tA� ballafaqohet me malarien pasi vitin e kaluar A�shtA� paraqitur njA� rast i ri.

Raste tA� reja tA� Malarias nA� KosovA� u paraqitA�n pas mbarimit tA� luftA�s nA� vitin 1999, kur shumA� qytetarA� nga vende tA� ndryshme tA� botA�s erdhA�n ne KosovA�, por edhe shumA� kosovarA� filluan tA� udhA�tojnA� mA� shumA� nA� vende tjera.

NA� vitin 2010 ka pasur disa raste dhe njA�ri nga pacientA�t ka humbur jetA�n nga kjo sA�mundje.

Infektologu Sali Ahmeti, tha pA�r Radion Evropa e LirA� se kjo sA�mundje tash nuk paraqet rrezik pA�r shA�ndetin publik, pasi qA� janA� vetA�m raste sporadike.

a�?Deri nA� vitin 1965 Kosova ka qenA� vend endemik me malarien, me numA�r tA� madh tA� rasteve dhe vdekshmA�ri tA� lartA�. FatbardhA�sisht prej asaj kohe nuk ka pasur raste autoktone nA� KosovA�a�?, ka thA�nA� Ahmeti.

a�?Para disa muajve kemi pasur njA� rast me sA�mundjen e malaries i cili ka ardhur nga njA� vend ku ka malaria, por e kemi trajtuar dhe ai ka dalA� nA� gjendje tA� mirA� shA�ndetA�sore,a�? tha Ahmeti.

TA� mA�rkurA�n A�shtA� shA�nuar Dita BotA�rore e Malaries qA� A�shtA� njA� infeksion i shkaktuar nga parazitA�t njA�qelizor, tA� cilA�t hyjnA� nA� gjak nA�pA�rmjet ngacmimit nga mushkonjat qA� e bartin kA�tA� parazit.

DA�mtimet qA� sjellA� kjo sA�mundje janA� vdekjeprurA�se, ndA�rsa simptomat shfaqen brenda pak javA�ve.

NA� Institutin KombA�tar tA� ShA�ndetit Publik kanA� thA�nA� se malaria A�shtA� sA�mundje e importuar dhe nuk e ka burimin e infeksionit nA� KosovA�, por qA� ekziston rreziku potencial.

Ata kanA� shtuar se nA� rast tA� paraqitjes sA� sA�mundjes do tA� ndA�rmerren masat e duhura, jo vetA�m pA�r malarien, por pA�r tA� gjitha sA�mundjet qA� i sjellin personat qA� udhA�tojnA� nA� vende tA� ndryshme endemike.

“Ne nA� KosovA� pA�r A�do rast qA� paraqitet i ndA�rmarrim masat adekuate. Kjo duke konfirmuar nA� laborator e qA� jemi referent pA�r gjithA� KosovA�n. Gjithashtu edhe duke i informuar pacientA�t pA�r sA�mundjen. Instituti KombA�tar gjithmonA� A�shtA� nA� vijA�n e parA� tA� frontit duke identifikuar rastet,a�? ka thA�nA� Naser Ramadani, drejtor i Institutit KombA�tar tA� ShA�ndetit Publik.

Malaria vazhdon tA� prekA� vendet e varfra, duke shkaktuar A�do vit vdekjen e shumA� personave.

Simptomat qA� shfaq sA�mundja e malaries janA�: temperaturA� e lartA�, lodhje, dhembje koke, dhembje muskujsh, A�rregullime nA� tretje, tA� vjella, etj.

Malaria shkakton rreth 650 mijA� vdekje nA� vit nA� gjithA� botA�n. Shumica e viktimave janA� fA�mijA� nga Afrika nA�n moshA�n pesA� vjeA�are.